Rozwój przedmieść a globalizacja: zróżnicowanie przebiegu procesów suburbanizacji na świecie i w Polsce

Abstract

Abstrakt Procesy suburbanizacji, jak każde zjawisko o charakterze przestrzennym, wykazują zróżnicowanie w zależności od odmiennych systemów politycznych, prawno-instytucjonalnych, gospodarczych i społecznych. Z drugiej jednak strony globalizacja rynków, nasilanie powiązań międzynarodowych poprzez migracje oraz łatwy przepływ informacji mogą przyczyniać się do zacierania regionalnych i lokalnych odmienności tego zjawiska. Celem artykułu jest identyfikacja regionalnej i lokalnej specyfiki przebiegu suburbanizacji zarówno pod względem ilościowym, jak i jakościowym. Tekst oparty został na przeglądzie zagranicznej i krajowej literatury naukowej dokonanym metodą wyszukiwania według słów kluczowych. Aby zrealizować cel, dokonano analizy i porównania charakterystyki procesów suburbanizacji w Stanach Zjednoczonych, Europie Zachodniej oraz w krajach postsocjalistycznych, w tym w Polsce. Najłatwiej dostrzegalne różnice to czas trwania procesu – najdłuższy w Stanach Zjednoczonych, a najkrótszy w krajach postsocjalistycznych – oraz udział funkcji innych niż mieszkaniowa w rozwoju przedmieść – największy w USA. Spośród cech ilościowych zwrócono szczególną uwagę na zróżnicowanie zasięgu, skali i dynamiki procesu w omawianych obszarach, natomiast pod względem jakościowym istotne różnice zaobserwowano w zakresie struktury społecznej mieszkańców suburbiów i układów przestrzennych zabudowy. Jednak, co istotne, analizując przebieg zjawiska w Polsce pod kątem powyższych cech, nie zaobserwowano jednoznacznych wyróżników na tle innych państw Europy Środkowo-Wschodniej.