{"title":"COVID-19 ПАНДЕМИЯСЫ КЕЗЕҢІНДЕГІ ЛЕКСИКАЛЫҚ ИННОВАЦИЯЛАР ЖӘНЕ СЕМАНТИКАЛЫҚ ӨЗГЕРІСТЕР: АССОЦИАТИВТІ САУАЛНАМА","authors":"Б. Р. Хасенов, А. С. Адилова, З. К. Картова","doi":"10.48081/duqo2097","DOIUrl":null,"url":null,"abstract":"Мақалада COVID-19 пандемиясы кезінде қазақстандық қоғамда қалыптаса бастаған лексикалық инновациялар (жаңа түсініктер, неологизмдер), семантикалық өзгерістер қарастырылады. Бұл мақалада біз ассоциативті сауалнама жүргізу арқылы COVID-19 пандемиясы туындатқан жаңа түсініктерді, неологизмдерді, лексика-семантикалық өзгерістерді сипаттаймыз. Зерттеудің сауалнамасына еректі түрде 142 респондент онлайн қатысты. Стимул-сөз ретінде коронавирус термині алынды. Респонеденттерге коронавирус стимулымен қатысты қандай түс және сан есіммен байланысты болатынын жазу керек болды. Жауаптарды онлайн түрде барлық адам көре алады. Зерттеудің нәтижесі көрсеткендей, коронавирус стимулы адамдардың санасында қызыл, жасыл, қара, көк, сары түстері активтенді, ал қоңыр, ақ, алтын, күлгін, түссіз өте әлсіз ассоциацияларды тудырады және 19 санының жиілігі байқалды. Сонымен бірге, зерттеу нәтижелері бойынша, COVID-19 пандемиясы кезеңінде колоративті лексиканың (жасыл түстен басқа, бұл түс қауіпсіздікті бейнелей бастады), сандардың жағымсыз мағыналары өзектеніні анықталды және кейбір жаңа ұғымдар пайда болғаны көрсетілді. Қорытынды бөлімде ағылшын тілінің рөлі атап өтілді, себебі дағдарыс кезеңінде қазақ тілінің сөздік құрамы жаңа ағылшын сөздерімен толықтырылды, бұл ағылшын тілінің плюрицентристік және «дағдарыс төтеп бере алатын» тіл екенін дәлелдейді.","PeriodicalId":151869,"journal":{"name":"Bulletin of Toraighyrov University. Philology series","volume":"21 1","pages":"0"},"PeriodicalIF":0.0000,"publicationDate":"2022-06-30","publicationTypes":"Journal Article","fieldsOfStudy":null,"isOpenAccess":false,"openAccessPdf":"","citationCount":"1","resultStr":null,"platform":"Semanticscholar","paperid":null,"PeriodicalName":"Bulletin of Toraighyrov University. Philology series","FirstCategoryId":"1085","ListUrlMain":"https://doi.org/10.48081/duqo2097","RegionNum":0,"RegionCategory":null,"ArticlePicture":[],"TitleCN":null,"AbstractTextCN":null,"PMCID":null,"EPubDate":"","PubModel":"","JCR":"","JCRName":"","Score":null,"Total":0}
引用次数: 1
Abstract
Мақалада COVID-19 пандемиясы кезінде қазақстандық қоғамда қалыптаса бастаған лексикалық инновациялар (жаңа түсініктер, неологизмдер), семантикалық өзгерістер қарастырылады. Бұл мақалада біз ассоциативті сауалнама жүргізу арқылы COVID-19 пандемиясы туындатқан жаңа түсініктерді, неологизмдерді, лексика-семантикалық өзгерістерді сипаттаймыз. Зерттеудің сауалнамасына еректі түрде 142 респондент онлайн қатысты. Стимул-сөз ретінде коронавирус термині алынды. Респонеденттерге коронавирус стимулымен қатысты қандай түс және сан есіммен байланысты болатынын жазу керек болды. Жауаптарды онлайн түрде барлық адам көре алады. Зерттеудің нәтижесі көрсеткендей, коронавирус стимулы адамдардың санасында қызыл, жасыл, қара, көк, сары түстері активтенді, ал қоңыр, ақ, алтын, күлгін, түссіз өте әлсіз ассоциацияларды тудырады және 19 санының жиілігі байқалды. Сонымен бірге, зерттеу нәтижелері бойынша, COVID-19 пандемиясы кезеңінде колоративті лексиканың (жасыл түстен басқа, бұл түс қауіпсіздікті бейнелей бастады), сандардың жағымсыз мағыналары өзектеніні анықталды және кейбір жаңа ұғымдар пайда болғаны көрсетілді. Қорытынды бөлімде ағылшын тілінің рөлі атап өтілді, себебі дағдарыс кезеңінде қазақ тілінің сөздік құрамы жаңа ағылшын сөздерімен толықтырылды, бұл ағылшын тілінің плюрицентристік және «дағдарыс төтеп бере алатын» тіл екенін дәлелдейді.