TÜRK SİNEMASINDA POPÜLER TARİHİ FİLMLERDE MİLLİ KİMLİĞİN YENİDEN İNŞASI

Abstract

Milli kimlik bir kez oluşturulup bırakılmamakta sürekli olarak yeniden inşa edilmektedir. Gündelik yaşam içerisinde hayatın tüm alanını kapsayan kitle iletişim araçları bu üretimde önem taşımaktadırlar. Sinema da milli kimliğin üretiminde etkindir. Tarihin yeniden inşa edildiği popüler kültür ürünlerinden olan tarihi filmler milli kimliğin yeniden üretiminde önem taşımaktadır. Bu çalışmanın amacı, Türk sinemasında popüler tarihi filmlerde milli kimliğin ne şekilde yeniden inşa edildiğini ortaya koymaktır. Araştırmada yöntem olarak nitel içerik analizi kullanılmış ve durum saptama çalışması yapılmıştır. Çalışma evrenini, Türk sinemasında yapılmış olan popüler tarihi filmler oluşturmaktadır. Örneklemi ise amaçlı örneklem yöntemiyle belirlenen 120 (Eren ve Saraçoğlu, 2008), Fetih 1453 (Aksoy, 2012), Çanakkale 1915 (Sezgin, 2012), Taş Mektep (Dönmez, 2013) ve Çanakkale Yolun Sonu (Uzun, 2013) olmak üzere beş film oluşturmaktadır. Örneklem olarak belirlenen filmlerin “biz/onlar tanımlamaları ve özellikleri”, “biz/onları belirginleştiren simge ve semboller”, “kahramanlık ve zaferlerle biz/onların kuruluşu”, “değerlerle biz/onların kuruluşu” ve “milli kimliğin inşasında kullanılan simge ve semboller” olmak üzere beş kategoride analizi yapılmıştır. Elde edilen sonuçlara göre örnekleme dahil filmlerde milli kimliğin “biz” kendisini bir “öteki” karşısında konumlayarak oluşturduğu, “öteki” olarak konumlandırılanlar için ağır ve aşağılayıcı ifadeler kullanılırken “biz” için övgü dolu sözlerin kullanıldığı tespit edilmiştir. Önemli bir başka bulgu ise bu filmlerde Türklerin, Müslümanlıklarının öne çıkarılarak sunulduklarıdır.