{"title":"İnternet ve “Post-truth” İlişkisinin Sosyal Bağlamları: Anti-determinist Bir Yaklaşım","authors":"Onurhan Demi̇rkol","doi":"10.18691/kulturveiletisim.1119169","DOIUrl":null,"url":null,"abstract":"Tesich 1992 yılında “post-truth” kavramını ilk kez kullandığı makalesinde, gerçeklere erişmenin toplum açısından artık bir önemi kalmadığına yönelik politik bir eleştiri geliştirir: Hakikatin önemsizleşmesi, ABD’deki despotik yönetim biçimi karşısında toplumsal iradenin boşa çıkmasına dayalıdır. Kavram bu bağlamda, bilginin üretiminden çok tüketim sürecini vurgulayan ve bireyin, belirlenmişlikleri doğrultusunda “gerekli gerçekliği” yeniden inşa etme ihtiyacına işaret eden, eleştirel bir zemin oluşturur. Ancak 2016 yılında ABD seçimleri ve Brexit sürecine bağlı olarak gündeme geliş koşulları, kavramın sosyal medyayla doğrudan ilişkilendirilmesine neden olmuş, bu durum da post-truth çalışmalarında internetin etkisini teknolojik bir belirlenimcilik çerçevesinde değerlendirme eğilimi oluşturmuştur. Manipülatif bilgi ekolojisinde internetin rolü yadsınamaz olsa da, “post-truth” kavramının tek yönlü bir belirlenim kapsamında ele alınması, özündeki eleştirel bağlamları görünmez kılmaktadır. Bu makalede, internetin manipülatif bilgi ekolojisiyle olan ilişkisi sosyal boyutları içinde ele alınmış ve “post-truth” kavramının gösterdiği eleştirel bağlam içinde araştırılmıştır. Bu amaçla, internetteki sosyalleşme biçimleriyle toplumsal koşullar arasındaki ilişki, “dijital mahalle baskısı”, “dijital suskunluk sarmalı” gibi kavramsallaştırmalara başvurularak, karşılıklı bir belirlenim içinde yorumlanmaya çalışılmıştır. Böylece, post-truth ve internet arasındaki ilişkinin teknolojik belirlenimci bir doğrultuda ele alınmasının önüne geçebilmek ve bu kapsamda yapılacak çalışmalar için bu ilişkiyi, kavramın özünü koruyacak biçimde karşılıklı olarak kurabilmek amaçlanmıştır.","PeriodicalId":247557,"journal":{"name":"Kültür ve İletişim","volume":"82 1","pages":"0"},"PeriodicalIF":0.0000,"publicationDate":"2022-08-15","publicationTypes":"Journal Article","fieldsOfStudy":null,"isOpenAccess":false,"openAccessPdf":"","citationCount":"0","resultStr":null,"platform":"Semanticscholar","paperid":null,"PeriodicalName":"Kültür ve İletişim","FirstCategoryId":"1085","ListUrlMain":"https://doi.org/10.18691/kulturveiletisim.1119169","RegionNum":0,"RegionCategory":null,"ArticlePicture":[],"TitleCN":null,"AbstractTextCN":null,"PMCID":null,"EPubDate":"","PubModel":"","JCR":"","JCRName":"","Score":null,"Total":0}
引用次数: 0
Abstract
Tesich 1992 yılında “post-truth” kavramını ilk kez kullandığı makalesinde, gerçeklere erişmenin toplum açısından artık bir önemi kalmadığına yönelik politik bir eleştiri geliştirir: Hakikatin önemsizleşmesi, ABD’deki despotik yönetim biçimi karşısında toplumsal iradenin boşa çıkmasına dayalıdır. Kavram bu bağlamda, bilginin üretiminden çok tüketim sürecini vurgulayan ve bireyin, belirlenmişlikleri doğrultusunda “gerekli gerçekliği” yeniden inşa etme ihtiyacına işaret eden, eleştirel bir zemin oluşturur. Ancak 2016 yılında ABD seçimleri ve Brexit sürecine bağlı olarak gündeme geliş koşulları, kavramın sosyal medyayla doğrudan ilişkilendirilmesine neden olmuş, bu durum da post-truth çalışmalarında internetin etkisini teknolojik bir belirlenimcilik çerçevesinde değerlendirme eğilimi oluşturmuştur. Manipülatif bilgi ekolojisinde internetin rolü yadsınamaz olsa da, “post-truth” kavramının tek yönlü bir belirlenim kapsamında ele alınması, özündeki eleştirel bağlamları görünmez kılmaktadır. Bu makalede, internetin manipülatif bilgi ekolojisiyle olan ilişkisi sosyal boyutları içinde ele alınmış ve “post-truth” kavramının gösterdiği eleştirel bağlam içinde araştırılmıştır. Bu amaçla, internetteki sosyalleşme biçimleriyle toplumsal koşullar arasındaki ilişki, “dijital mahalle baskısı”, “dijital suskunluk sarmalı” gibi kavramsallaştırmalara başvurularak, karşılıklı bir belirlenim içinde yorumlanmaya çalışılmıştır. Böylece, post-truth ve internet arasındaki ilişkinin teknolojik belirlenimci bir doğrultuda ele alınmasının önüne geçebilmek ve bu kapsamda yapılacak çalışmalar için bu ilişkiyi, kavramın özünü koruyacak biçimde karşılıklı olarak kurabilmek amaçlanmıştır.