Ne Umdular Ne Buldular? Taraflar Açısından Birinci İnönü Savaşı

Abstract

I. Inonu Savasi, istiklaline ve istikbaline yonelik tehditleri tenkil etme niyetine sahip olanlar ile tarihi bir arka plana istinat ettirdikleri utopik tahayyullerini Itilaf Kuvvetleri’nin yardimiyla gerceklestirme sevdasina tutulmuslar arasinda meydana gelen bir muharebedir. Taraflarin kendi ic celiskilerini cozumlemeden savasa istirakleri (Yunanistan’in taarruzu keyfi, Milli Mucadele taraftarlarinin mudafaasi ise zaruridir) harbin nitelik olarak kucuk olcekli bir carpisma olarak degerlendirilmesine neden olmustur. Yunanistan’in “Megali Idea” idealine ve Itilaf Kuvvetleri nezdindeki itibarina hizmet etmesi niyetiyle baslatmis oldugu taarruz, Milli Mucadele taraftarlarinin mukavemeti ile karsilanmistir. Taarruz taraftarlarinin Atina ve Londra’da yaptiklari hesaplar Inonu sirtlarinda hayal kirikligina ugratilirken harpten elde edilen hasilat Ankara’nin siyasi ve askeri celiskilerinin cozumune olanak saglamistir. Calisma, meclis zabit cerideleri, donem nesriyatindan ilgili gazeteler ve savasta yer almis ve komuta merkezinde bulunmus musahitlerin hatiralari basta olmak uzere ikincil kaynaklar dikkat-i nazara alinarak hazirlanmistir. Harbin tarafi olan Yunanistan’in durumuna iliskin degerlendirmelerde ise mezkur ulkede veya Avrupa’da nesredilen gazetelerin savasla ilgili bolumlerini tercume ederek okurlariyla paylasan Istanbul nesriyatinin paylasimlari dikkate alinmistir.