COVID-19 PANDEMİ DÖNEMİNDE SAĞLIK KURULUŞU TERCİHİNİN ANALİTİK HİYERARŞİ PROSESİ İLE DEĞERLENDİRİLMESİ

Abstract

Pandemi ilk kez bir Uzak Doğu Ülkesi olan Çin’de 1 Aralık 2019 tarihinde başlamış, 2022 yılı ilk çeyreği itibariyle halen ülkemizde ve dünyada devam etmektedir. Covid-19 Pandemisi yerel, bölgesel, ülkesel, küresel düzeylerde sosyal, beşerî ve ekonomik etkilerini her alanda yıkıcı bir şekilde göstermiştir. Pandemi; üretim, ulaştırma, otomotiv, elektronik, inşaat, makine, gıda, eğitim, gibi birçok sektörü olumsuz etkilemiştir. Pandemiden en çok etkilenen sektörlerden birisi de sağlık sektörüdür. Sağlık hizmetlerinin planlanması, organize edilmesi ve koordinasyonu ile pandemi süreci yönetilmiş ve bu yönetim süreci halen devam etmektedir. Kamusal sağlık hizmetleri ülkemizde; Sağlık Bakanlığınca 1., 2. ve 3. Basamak sağlık hizmetleri olarak sınıflandırılmış olup, Covid-19 Pandemisinde bu basamaklardan hizmetlerin sunumu sağlanmıştır. Ülkemizde Covid-19 pandemisi sürecinde bireylerin salgın hastalığa ilişkin semptomları göstermeleri durumunda teşhis ve tedavi için onlara üç tür sağlık kuruluşuna gidebilme imkanı tanınmıştır. Bu çalışmada Covid -19 pandemisi sürecinde, bireylerin sağlık kuruluşu tercihleri Analitik Hiyerarşi Prosesi yöntemi ile sıralanmıştır. Bu kapsamda, literatür incelenerek sağlık kuruluşu seçim kriterleri arasından Covid-19 pandemisi sürecine uygun olanlar belirlenmiştir. Bunlar, sağlık kuruluşunun yaşanan yere olan uzaklığı, Covid -19 olan diğer bireylerin sağlık kuruluşları hakkında verdikleri tavsiyeler, acil durumlardaki zorunluluk ve sağlık kuruluşunun tanınırlık ölçütleridir. Araştırmadan elde edilen bulgulara göre pandemi döneminde sağlık kuruluşu seçimindeki en önemli kriterin “acil durumlardaki zorunluk” en iyi alternatifin ise 3. Basamaktaki Sağlık Kuruluşu olarak “Tıp Fakültesi Hastanesi” olduğu tespit edilmiştir.