Beş Vakit’in Sonsuz Zamanlarının Heterotopyalarında Gezinen Çocuklar

Abstract

Film anlatisinda mekân ve zaman, karakterlerin anlatiyla kurdugu iliskiyi izleyiciye sunmakta ve oykuyle karakter iliskisinin gelismesine olanak saglamaktadir. Karakterlerin mekânla kurduklari iliskiler, mekânin izleyici acisindan anlamlandirilmasinda onemli rol oynamaktadir. Zaman ogesi ise, anlatinin onemli ogelerinden biri olmakla birlikte mekân ogesinin anlamlandirilmasina da katki saglamaktadir. Calisma, Reha Erdem’in Bes Vakit filmindeki bas karakterler; Yakup, Omer ve Yildiz adli cocuklarin koydeki hayatlarini anlatibilimin ogelerinden mekân ogesi temelinde Henri Lefebvre’nin tartistigi heterotopya kavramiyla incelemistir. Koy, anlatida odak merkezde bulunan bir mekândir ve koyde yasanilan zaman da bu minvalde karakterlerin yasamlarini sekillendirmektedir. Bu baglamda, karakterlerin anlatiyla olan iliskisi temelinde anlatidaki zaman ogesi de Mikhail Bakhtin’in yorumladigi kronotop kavramiyla incelenmistir. Anlati mekaninin sunumunun teorik cercevesi ise Michael Foucault’nun heterotopya kavrami ve Edward Soja’nin ucuncu mekan tartismalariyla olusturulmustur. Anlatinin odak merkezindeki mekân ve zaman ogelerinin karakterlerle iliskilerinin anlatibilim temelinde; heterotopya ve kronotop kavramlariyla incelenmesi, filmin anlatim dilinin izleyiciler acisindan sorgulanisini da saglamaktadir.