Özel Yetenekli Ortaokul Öğrencilerinin Sosyal Bilgiler Kavramına İlişkin Bilişsel Yapılarının Kelime İlişkilendirme Testi Yoluyla İncelenmesi

Abstract

Özel yetenekli öğrenciler çağdaşlarından daha hızlı düşünebilen, daha hızlı karar verebilen, birden çok akademik alanda yüksek başarıya sahip olabilen bireylerdir. Hem Türkiye’nin hem de dünyamızın geleceği için büyük önem arz eden bu öğrencilerin, çevrelerini ve yaşadıkları dünyayı algılama şekillerinin ortaya çıkarılması önemlidir. Bu araştırmanın amacı, Millî Eğitim Bakanlığı tarafından genel zihinsel yetenek alanında özel yetenekli olarak tanılanmış olan ortaokul öğrencilerinin sosyal bilgiler kavramına ilişkin zihinsel, bilişsel yapılarını ortaya çıkarmaktır. Bu amaçla araştırma da elde edilen veriler Kelime İlişkilendirme Testi aracılığıyla toplanmıştır. Kelime ilişkilendirme testi fen, sosyal, eğitim alanları başta olmak üzere birçok akademik alanda kullanılmaktadır. Öğrencilerin farklı kavramlar üzerine düşünceleri kelime ilişkilendirme testi aracılığıyla başarılı bir şekilde elde edilebilmektedir. Araştırma tarama modeline göre yapılmış betimsel bir çalışmadır. 2021-2022 Eğitim Öğretim yılında yapılan araştırmanın çalışma grubunu Türkiye’nin Akdeniz Bölgesi’ndeki büyük bir şehrinde bulunan bir bilim ve sanat merkezinde öğrenim gören 93 öğrenci oluşturmaktadır. Öğrencilerin sosyal bilgilerle ilişkilendirdikleri ilk üç kavram sırasıyla ders, tarih ve coğrafya olmuştur. Araştırma sonucunda özel yetenekli öğrencilerin arasında sosyal bilgiler kavramına ilişkin herhangi bir kavram yanılgısı bulunmamaktadır. Yapılmış olan araştırmalarda normal okullarda okuyan öğrencilerde kavram yanılgıları ortaya çıkmıştır. Ancak araştırmamız neticesinde özel yetenekli öğrencilerde sosyal bilgiler ile ilgili olarak herhangi bir kavram yanılgısı ortaya çıkmamıştır. Kavram yanılgılarının azalmasına katkı sağlaması açısından özel yetenekli öğrencilerin öğrenim gördüğü Bilim ve Sanat Merkezlerinin felsefi yapısının diğer okullar içinde uygulanabilmesi önerilmektedir.