Procesy narodotwórcze po upadku socjalizmu i rozpadzie imperium radzieckiego

Abstract

Zperspektywy historycznej do procesów narodotwórczych odnosi si zazwyczaj XIX wiek i pocz tek dwudziestego stulecia. Okres ten nazywany jest epok tworzenia, budzenia si narodów. Mog oby si zatem wydawa , e czas powstawania narodów w Europie nale y do przesz o ci. Jednak nawet narody uznane za w pe ni ukszta towane, podlegaj przemianom i przeobra eniom wywo anym do wiadczeniami i prze yciami, charakterystycznymi dla ka dej epoki i ka dego pokolenia. Inna oczywi cie jest wówczas dynamika i charakter tego procesu. Ukszta towanie si narodu, uznanie grupy za naród, jest najwa niejszym etapem procesu narodotwórczego, ale nawet wówczas bynajmniej nie ulega on zako czeniu. Jak wskazuje Antonina K oskowska, „proces ten nie tyle bardzo pó no si ko czy, ile w ogóle nie osi ga ostatecznego kresu, nat a si i s abnie w zale no ci od sytuacji, od spo ecznej kategorii osób w nim uczestnicz cych, a nawet ich indywidualnych cech”. Procesy narodotwórcze mo emy zatem rozpatrywa tak e w uj ciu wspó czesnym zarówno w stosunku do ju ukszta towanych wspólnot jak i do tych, które jeszcze s na etapie formowania si . W pierwszym przypadku masowy nap yw migrantów z innych kontynentów do Europy Zachodniej, w zale no ci od tempa i zakresu ich integracji b dzie sprzyja demogra cznemu i antropologicznemu przekszta caniu uznawanych dotychczas za dawno ukszta towane wspólnot narodowych. Natomiast w drugim przypadku, ostateczna pora ka socjalizmu i towarzysz cy temu rozpad Zwi zku Radzieckiego sprzyjaj nadaniu nowej dynamiki zamro onych dot d procesów narodotwórczych na obszarze tego pa stwa. I tego w a nie problemu w uj ciu teoretycznym dotyczy niniejszy artyku . Wiele uwagi po wi ca temu zagadnieniu Jubilat Józef Tymanowski, identy kuj c problem w szerszym kontek cie