بررسی و تحلیل دورههای بازگشت دما و بارش با استفاده از تحلیل طیفی و تأثیر آن بر مدیریت اراضی (مطالعه موردی: خداآفرین، آذربایجان شرقی)

Abstract

مطالعه و برنامه‌ریزی برای افزایش تولید در واحد سطح برای محصولات استراتژیک ضروری است که در این راستا ارزیابی تناسب محیطی از گام­های اصلی می‌باشد. مطالعه حاضر جهت ارزیابی تناسب کشت چغندرقند در منطقه خداآفرین استان آذربایجان­شرقی با استفاده از مدل‌های سامانه میکرولیز و طی بررسی عوامل محیطی 11 واحد اراضی انجام شد تا ضمن ارزیابی تناسب منطقه برای تیپ بهره­وری مذکور قابلیت استفاده از مدل­های سیستم میکرولیز نیز مورد بررسی قرار گیرد. براساس مدل ترازا، کاهش 20 تا 40 درصد تولید چغندرقند در اثر اختلال اقلیمی قابل پیش­بینی است. نتایج حاصل از مدل سرواتانا نشان داد که محدودیت­های متنوعی از زمین­نما منجر به کاهش کلاس اراضی از تناسب متوسط تا شرایط نامناسب شده که بحرانی­ترین عامل محدودیت عمق خاک است. براساس مدل آلماگرا کلاس‌بندی تناسب اراضی منطقه برای چغندرقند به­صورت کلاس­های S2 تا S5 بود که شایع­ترین مشکل محدودیت بافت و محدود کننده­ترین مورد عامل عمق خاک در برخی واحدها است. براساس نتایج مستخرج از مدل­ها حدود 98/82 درصد از اراضی دارای توجیه برای کشت چغندرقند می­باشد و کشت در 62/7 درصد اراضی همراه با افزایش هزینه­ها بوده و در مابقی اراضی وضعیت کاملا نامناسب است. اصلاح اراضی در بخش کوچکی منجر به بهبود کلاس شده و با توجه به محدودیت­های موجود عمدتا تغییر زیرکلاس­ها را در پی خواهد داشت. با توجه به تعریف اراضی و نیز جهت کاهش هزینه­های ارزیابی، استفاده سلسله مراتبی از مدل­های مورد بحث توصیه و کالیبره بودن مدل­های مذکور با توجه به محدوده مقادیر خصوصیات مورد بررسی برای استفاده در این منطقه تأیید می­شود.