HALDUN TANER’İN HİKÂYELERİNDEKİ KADIN İMGESİNE FEMİNİST ELEŞTİRİ BAĞLAMINDA BİR YAKLAŞIM

Abstract

Cumhuriyet doneminin onde gelen tiyatro yazarlarindan Haldun Taner, gercekci ve devingen olay orguleri etrafinda kurguladigi hikâyeleriyle Turk hikâyeciliginin onemli kazanimlar elde etmesinde de oncu rol ustlenmis isimlerdendir. Yer yer toplumsal olana acilim sergileyen hikâyelerinde Taner; genel olarak, insanligi butun curumusluguyle ve yozlasmisligiyla ele alarak elestirel bir yaklasima kapi aralar. Bu hususta zaman zaman kurguya mizahi bir ton katmaktan da cekinmez. Ancak, feminist elestirinin isiginda yaklasildiginda net olarak gorulebilir ki; Taner'in hikâyelerinde kadin imgesi, elestirel ve mizahi bakisin en fazla yogunlastigi alani imler. Soz konusu hikâyelerde kadin, “iki kere kotu”dur: Hem bir insan hem de bir kadin olarak. Taner; kadinlarin bu konumunu, bazen kadin karakterler bazen de anlaticinin acik mesajlari uzerinden verir. Kadin karakterler; Gilbert-Gubar'in canavar (monster) adi altinda kavramsallastirdigi kadin tipine uygun bir sekilde resmedilir. Anlaticinin acik mesajlarinin da ayni dogrultuda, "canavarca" resmedildigi barizdir. Gerci Taner'in hikâyelerinde kismen “olumlu”, “makul” kadin tipleri de gorulebilir. Ancak bunlarda yine de birtakim “kotu” niteliklere rast gelinir. Ustelik bu tur kadin karakterler, erkege “faydali oldugu” olcude “olumlu” ve “makul”dur. Gercekci estetige zit bir sekilde resmedilen kadin imgesiyle Taner'in hikâyeleri, tum bunlari goz onunde bulundurdugumuzda, ataerkil duzenin estetik bir yeniden-olusturumu seklinde konumlanir.