OSMANLI KIBRISI’NDA MÜSLİM-GAYRİMÜSLİM İLİŞKİLERİ (17. ve 18. YY.)

Abstract

Tarih boyunca bircok medeniyete ev sahipligi yapmis olan Kibris adasi, icinde barindirdigi farkli etnik ve dini unsurlarla var olagelmistir. 1571 ve 1878 yillari arasinda Osmanli hâkimiyetindeki Muslumanlar ve adada cogunlugu olusturan gayrimuslimler, 300 yili askin bir sure beraber yasamis; ticaret basta olmak uzere hayatin tabii seyri icerisinde bircok farkli sahada birbirleriyle temas halinde olmuslardir. Osmanli doneminde her ne kadar gayrimuslimler belli oranda hukuki ozerklige sahip olsa da, Muslumanlar ve gayrimuslimler arasinda meydana gelen hukuki meseleleri cozume baglamada serʻi mahkemeler yegâne muracaat mercii olmustur. Bu mahkemelerde tutulan kadi sicilleri, Osmanli doneminde itinayla muhafaza edilmis olup bugun tarih icerisinde meydana gelen Muslim-gayrimuslim iliskilerinin gozlemlenebilecegi en zengin ve guvenilir kaynaklari olusturmaktadir. Konunun zikredilen bu oneminden hareketle 17. ve 18. yuzyil Kibris kadi sicillerine yansiyan Muslim-gayrimuslim iliskileri sahis, aile, miras, esya ve borclar hukuku cercevesinde incelemeye tabi tutulmustur. Zira her iki ahali arasinda meydana gelen iliskilerin kahir ekseriyeti bu alanlarda meydana gelmistir. Arastirmada Osmanli Kibrisi’ndaki Muslim-gayrimuslim iliskilerinin ayni donemde Anadolu’daki iliskilerden genel olarak daha yogun oldugu ortaya cikmakla beraber her iki ahali arasindaki munasebetlerin oldukca kuvvetli ve pozitif nitelikte oldugu da gozlenmistir.