Başkanlık Sistemi ve Siyasi İstikrar Arasındaki İlişki

Abstract

Baskanlik sistemi, yasama kuvveti olan parlamento ile yurutme kuvveti olan baskanin halk tarafindan secildigi, sert kuvvetler ayriligina dayanan bir hukumet sistemi bicimidir. Bu sistemde, halk tarafindan secilen baskan hem devletin hem de hukumetin basidir. Yurutmenin iki basli olmasi nedeniyle, Turkiye’de yasanan siyasal istikrarsizliklardan ve hukumet krizlerinden parlamenter sistem sorumlu tutulmustur. Bundan dolayi, parlamenter sistem, oteden beri tartisilmis ve elestirilmistir. Bu dogrultuda 16 Nisan 2017 tarihinde, hukumet sistemini baskanlik olarak degistirmeyi iceren on sekiz maddelik bir anayasa degisikligi halk oyuna sunulacaktir. Bu calismanin amaci, baskanlik sisteminin Turkiye’deki siyasal istikrar, demokratik katilim milli birlik ve beraberlik gibi sorunlara cozum bulabilme yeterliligini arastirmaktir. Bu calismadaki temel sav, Turkiye’deki siyasal ve sosyal krizlerin ve istikrarsizliklarin, hukumet sisteminden ziyade, sivil toplum kulturunun zayifligi, siyasal bilinc eksikligi, egitim seviyesindeki yetersizlik ve yargi bagimsizligindaki zafiyetlerin sonucu oldugu ve bunlar degismedigi takdirde, hukumet sistemi ne olursa olsun siyasal ve sosyal istikrarin saglanamayacagidir. Bu sav, baskanlik sistemini uygulayan farkli ulkelerdeki siyasal ve sosyal durum karsilastirmali olarak incelenmek suretiyle analiz edilecektir. Ayrica, on sekiz maddelik anayasa degisikligi ile baskana verilecek olan yetkiler, parlamentonun gorev ve yetkilerinin neler olacagi goz onunde bulundurulacak ve mevcut sistemle karsilastirilarak, baskanlik sisteminin Turkiye’de siyasal istikrari saglama yeterliligi analiz edilecektir.