กระบวนการสื่อความหมายมรดกวัฒนธรรมประเภทบ้านเก่า เรือนโบราณ เพื่อการท่องเที่ยวเชิงวัฒนธรรม: กรณีศึกษาเมืองเก่านครลำปาง

Abstract

มรดกวัฒนธรรมประเภทบ้านเก่า เรือนโบราณที่เป็นแหล่งที่ยังหลงเหลืออยู่เป็นจำนวนมากในเขตเมืองเก่านครลำปาง ที่ล้วนแล้วแต่เป็นตัวแทนของชุมชนการค้าริมน้ำในอดีต และยังเป็นแหล่งท่องเที่ยวที่เป็นที่นิยม มีบ้านเก่าเรือนโบราณที่ถูกระบุว่ามีคุณค่าสูงทั้งสิ้น 32 แหล่ง ถูกนำมาใช้เป็นกลุ่มตัวอย่างในการศึกษาครั้งนี้ นอกจากนั้นยังมีอาคารและกลุ่มอาคารที่มีคุณค่ากว่า 900 แหล่งที่อยู่นอกเหนือจากที่ระบุไว้มีการปรับเปลี่ยนการใช้งานและถูกเพิ่มคุณค่าบ้านเก่าเรือนโบราณเพื่อใช้รองรับการท่องเที่ยวและกิจกรรมทางเศรษฐกิจร่วมสมัยโดยอาศัยทรัพยากรที่มีอยู่ปรับให้สอดคล้องกับสภาพเศรษฐกิจ-สังคมร่วมสมัย โดยสามารถแบ่งรูปแบบการการนำเสนอเพื่อสื่อความหมายตามรูปแบบการใช้งานบ้านเก่าเรือนโบราณได้ 3 กลุ่ม ได้แก่ 1) กลุ่มบ้านเก่าเรือนโบราณที่เป็นที่พักอาศัยไม่เปิดให้เข้าชมเป็นสาธารณะ 2) กลุ่มบ้านเก่าเรือนโบราณที่เป็นร้านค้า ร้านอาหาร ที่พักแรม สำนักงานแต่ไม่เปิดให้เข้าชมเป็นสาธารณะ และ 3) กลุ่มบ้านเก่าเรือนโบราณที่เป็นพิพิธภัณฑ์และเปิดให้เข้าชมเป็นสาธารณะ ในกลุ่มบ้านเก่าเรือนโบราณที่เป็นร้านค้า ร้านอาหาร ที่พักแรม สำนักงาน  พบว่าสามารถใช้งานส่วนต่าง ๆ ของอาคาร รวมถึงยังอนุญาตให้ผู้มาเยือนสามารถเข้าใช้ประโยชน์และสร้างปฏิสัมพันธ์กับพื้นที่ ในระยะเวลาที่ยาวนานมากกว่ากลุ่มอื่น ๆ เพื่อสร้างบรรยากาศและเพิ่มพูนประสบการณ์กับแหล่งนั้น ๆ ได้ แตกต่างจากกลุ่มอื่น ๆ ที่ไม่สามารถเข้าถึงการใช้งานอาคารได้อย่างสะดวกนัก แต่ลักษณะทางกายภาพภายนอกอาคารก็ส่งเสริมอัตลักษณ์ของภูมิทัศน์เมืองเก่านครลำปางได้เป็นอย่างดีเช่นกัน