Kategorie gramatyczne a językowy obraz świata

Abstract

W gramatyce każdego języka zakodowany jest specyficzny dla niego zespół znaczeń. Znaczenia zgramatykalizowane są wyrażane w sposób konieczny, w dużej mierze automatycznie. Poszczególne języki mają sobie właściwe zbiory kategorii gramatycznych. Różnią się nie tylko liczbą tych kategorii, lecz także ich rodzajem, strukturą wewnętrzną kategorii wspólnych (odmienną liczbą subkategorii w każdym z języków) i charakterem (kategoria selektywna bądź modulująca). Różnice te zyskały w artykule egzemplifikację, a tytułowa relacja została omówiona na przykładzie kategorii rodzaju. W centrum uwagi znalazły się następujące problemy:1. Czy jest związek między pojęciami a rodzajem gramatycznym wyrazów, które te pojęcia oznaczają?2. Jak rodzaj gramatyczny wyrazów wpływa na kształtowanie się naszych wyobrażeń o elementach świata owym wyrazom odpowiadających?3. Czym można wytłumaczyć rodzajowe podobieństwa i różnice między odpowiadającymi sobie wyrazami w różnych językach?