İş stresinin sosyal sanal kaytarma üzerindeki etkisinde bilinçli farkındalığın moderatör rolü

Abstract

Bu çalışmada, banka çalışanlarının yaşadığı iş stresinin sosyal sanal kaytarma üzerindeki etkisi incelenmiştir. Ek olarak bu etki üzerinde bilinçli farkındalığın moderatör rolü de incelenmiştir. Kocaeli’nde faaliyet gösteren özel banklarda çalışan 219 banka çalışanı araştırmanın örneklemini oluşturmaktadır. Çalışma nicel bir çalışma olup anket yöntemi kullanılmıştır. Veriler İş Stresi Ölçeği, Sosyal Sanal Kaytarma Ölçeği ve Bilinçli Farkındalık Ölçeği kullanılarak toplanmıştır. Her bir ölçeğin faktör yapısını görebilmek için açıklayıcı faktör analizi uygulanmıştır. Hipotezleri test etmek için ise regresyon analizi ve PROCESS SPSS makrosu kullanılmıştır. Elde edilen sonuçlara göre banka çalışanlarının iş stresinin sosyal sanal kaytarma üzerinde pozitif etkisinin olduğu tespit edilmiştir. Bu sonuçlara ek olarak bilinçli farkındalığın iş stresi ve sosyal sanal kaytarma arasındaki ilişkide moderatör etkisinin olduğu saptanmıştır. Diğer bir deyişle yüksek bilinçli farkındalıktan ziyade düşük bilinçli farkındalık söz konusu olduğunda iş stresinin sosyal sanal kaytarma üzerindeki etkisi daha güçlüdür. Bu bulgular ışığında mevcut çalışma sosyal sanal kaytarma değişkenini stresle başa çıkma yöntemi olarak inceleyerek değişkene yeni bir bakış açısı sağlamıştır. Sosyal sanal kaytarmanın iş stresi ile baş edebilmek için nasıl bir çare olabileceğini anlamak için ise başa çıkma teorisi dikkate alınmıştır. Böylece başa çıkma ve iş stresi literatürü birleştirilmiştir.