Merkeziyetsiz Kamusal Alan: Metaverse Bağlamında Kamusal Alanı Yeniden Düşünmek

Abstract

Kamusal alan, vatandaşların siyasi, ekonomik ve toplumsal konuları bir araya gelerek tartışmasına olanak tanıyan bir alan olarak tanımlanmaktadır. Fikir paylaşımı ve bilgi akışına imkân veren kamusal alan ile mümkün olan etkileşime girme imkânı, bireylerin pasif dinleyicilerden potansiyel katılımcılara dönüşmesine olanak tanır. Günümüzde fiziki ortamların yanı sıra dijital ve sanal ortamlar da bireylerin siyasi ve kültürel konuları tartışması için platformlar sağlamaktadır. Bilgi ve iletişim teknolojilerindeki ve yazılım destekli platformlardaki hızlı gelişmeler, kamusal alanın fiziki ortamların yanı sıra dijital ve sanal ortamlara genişlemesine imkân verirken, kamusal alana erişimi de artırmıştır. Web2.0 tabanlı dijital ve sosyal medya platformları kamusal alanı mekânsızlaştırarak erişimi artırırken, büyük teknoloji şirketleri ve kamu kaynaklı kısıtlamaların da etkisi altında bırakmaktadır. Bu kısıtlamalar odağında, dijital iletişim platformlarının merkezi olmayan bir şekilde yönetilmesine imkân veren Web3.0 vizyonu, erişim ve ifade özgürlüğünün olduğu alternatif bir kamusal alanı tartışmaya açmaktadır. Merkeziyetsiz etkileşime imkân veren Web3.0 teknolojisi üzerinde geliştirilen metaverse platformları üzerine yapılan bu araştırmada, bu platformların sağladığı demokratik katılım ve özgür fikir paylaşımı potansiyeli incelenmektedir. Bu makalede, mekânsallığı sanal bir formda geri getirerek sansürsüz katılım ve fikir paylaşımına imkân veren blokzincir tabanlı açık metaverse platformlarının kamusal alan üzerinde tetiklediği yapıcı yıkım üzerine bir tartışma sunulmaktadır.