Mülkiyet Sorunu Üzerine Hegel ve Marx

Abstract

Hukuk Felsefesi’nde Hegel modern sivil toplumu ayrıntılı bir şekilde ele alarak bu toplumun kendi iç gelişiminden kaynaklanan olumlu ve olumsuz sonuçları ortaya koyar. Sivil toplumun yaratma eğiliminde olduğu problemleri çarpıcı bir biçimde gündeme getiriyor ve özellikle yoksulluk problemini genel olarak devlet için büyük bir problem olarak görüyor olmasına karşın Hegel, mülkiyet eşitliği fikrinin, insanı öznel özgürlüğünden yoksun bırakacağı gerekçesiyle, bu probleme bir çözüm olamayacağını ileri sürer ve bu nedenle, özel mülkiyetin ortadan kaldırılması gerektiği yönündeki Platoncu düşünceyi hedef tahtasına oturtur. Hegelci felsefe geleneğinden gelen Marx ise Manifesto’da özel mülkiyetin ortadan kaldırılması fikrini modern toplumda yeniden formüle etmektedir. Bu makale, Marx’ın bu yeniden formülasyonunun Hegel’in Hukuk Felsefesi’yle yakından ilişkili olduğunu ve onun Platon’a yönelttiği eleştirilere bir yanıt niteliği taşıdığını göstermeye çalışacaktır.