HİTİT SAVAŞ ARABALARINI ÇEKEN ATLARIN KUTSANMASI

Abstract

Hitit Devleti’nin askerî yapılanmasında süvari birliği yoktu. Bunun yerine piyade birliği Anadolu’nun dağlık, tepelik alanlarında etkin rol oynamaktaydı. Belki de bu nedenle süvari birliğine ihtiyaç duyulmamıştır. Diğer yönden, eğitimli atların çektiği savaş arabaları, Hitit ordusunun en elit askerî gücünü oluşturmaktaydı. Hitit savaş arabası dağlık, tepelik gibi alanlarda etkili olmasa da meydan savaşlarında iki tekerlekli yapısı sayesinde üstün manevra kabiliyetine sahipti. Savaş arabasını yönlendiren sürücünün eğitimli olması ne kadar gerekliyse savaş arabasını çeken atların da o derece üstün yeteneğe sahip olması beklenirdi. Bu nedenle atlar düzenli fiziksel eğitimlere alınırdı. Bunun yanında atların arınmaları ve kutsanmaları amacıyla büyüsel eylemlere de başvurulduğu günümüze kadar ulaşan Hititçe bir ritüel metninden anlaşılmaktadır. Buradan yola çıkılarak yapılan çalışmanın amacı, Tanrı Pirinkir Ritüeli’nin kapsamlı bir analizinin yapılarak ortaya konmasıdır. Bu amaçla günümüze ulaşan satırlarından hareketle ritüel metni, “zaman ve mekân”, “amaç”, “katılımcılar”, “büyü objeleri”, “büyü eylemleri” ve “büyü metodları” gibi konular üzerinden tartışılmış ve bazı sonuçlara ulaşılmıştır. Savaş arabalarını çeken atların kötülüklerden arındırılarak kutsanması için atların Koruyucu Tanrısı Pirinkir ile birlikte, Tanrı Telipinu ve Tanrı Huzziya gibi önemli tanrılar da ritüele davet edilmiş ve akabinde bu tanrılara bol ve çeşitli ikramlar ve sunular eşliğinde reverans yapılmıştır. Ayrıca atların koşum takımları da büyüsel işlemlerden geçirilerek kutsanmıştır. Tanrılara sunulan ritüel malzemeleri, “Arabalı Savaşçı” unvanına sahip bir askerin evinden temin edilmiştir. Kral, ritüel eylemlerine özellikle katılmıştır. Atlar, ritüel objeleriyle hazırlanan arınma koridorundan geçirildikten sonra ırmağa ulaştırılmış ve bu ırmaktan üzerlerine su serpilerek arınma işlemleri tamamlanmıştır.