VEKİLLİKTEN ÇATIŞMAYA, ÇATIŞMADAN ORTAKLIĞA: PKK-SURİYE İLİŞKİLERİNİN DEĞİŞEN KARAKTERİSTİĞİ

Abstract

PKK-Suriye iliskileri 1980 yilinda teror orgutu mensuplarinin Suriye’de agirlanmasiyla baslamistir. 1980’den Ekim 1998’e kadar PKK-Suriye iliskileri Suriye rejiminin izni ve denetimde surmustur. Bu donemde teror orgutu rejimin Turkiye’ye karsi yuruttugu vekâlet savasi dâhilinde faaliyet gostermistir. Bu dogrultuda Suriye sahasi daha kurulus yillarindan itibaren PKK’nin orgutsel yapilanma, eleman, lojistik ve finans temini ve operasyonel kabiliyeti acisindan kilit bir role sahip olmustur. Ekim 1998’de Turkiye’nin askeri mudahale tehdidinin ardindan Suriye rejimi ulkesinde PKK’nin faaliyetlerini yasaklamis ve teror orgutune karsi harekete gecmistir. Takiben Suriye rejimi, ulkesinde PYD yapilanmasi adi altinda faaliyetlerine devam eden PKK mensuplarina karsi tutuklamalar gerceklestirmistir. Bunun sonucunda teror orgutunun Suriye’deki liderleri Kuzey Irak’a kacarak Kandil bolgesine siginmislardir. Boylece PKK-Suriye iliskilerinde catisma donemi baslamistir. Bu donem 2011 Suriye ic savasina kadar devam etmistir. 2011 ic savasiyla birlikte ise PKK-Suriye iliskilerinde yeni bir asamaya girilmistir. Ulkede kontrolu kaybeden rejim PKK’yla bu kez ortaklik iliskisi kurarak ulkenin kuzey bolgelerini teror orgutune birakmistir. Boylece teror orgutu Suriye’de faaliyet gosteren kolu PYD marifetiyle onemli hâkimiyet alanlarina sahip olmustur. Boyle bir ortamda PKK Suriye’de 1998 oncesi gibi rejimin cizdigi sinirlar icerisinde ve direktifleriyle hareket eden vekil aktor konumundan, rejimin ortagi konumuna gelmistir. Buradan hareketle, eldeki calisma PKK-Suriye rejimi arasindaki iliskiyi vekillikten catismaya, catismadan ortakliga bir surec olarak tasvir ederek, ikili arasindaki iliskilerin degisen karakteristigini irdelemektedir.