Arap Şairlerine İzafe Edilen İsim Tamlaması Şeklindeki Mesellerin Mevrid ve Madribleri

Abstract

Arap dilinde dolaylı bir mesaj içeren, belli bir olay veya uzun deneyimler sonucunda ortaya çıkıp toplum tarafından beğenilen, dilden dile dolaşıp yaygınlık kazanan; kısa ve kalıplaşmış veciz ifadelere mesel denilmektedir. Biçim olarak Arap meselleri genellikle cümle şeklinde gelmekle birlikte, bazen isim tamlaması ve “ef‘alü min” kalıpları şeklinde de aktarılmıştır. Nesilden nesile aktarılan Arap meselleri, yaşamın birçok alanıyla ilgili çeşitli konular içermektedir. Nitekim Arap tarihinde iz bırakan birçok şahıs, bazen meşhur vasıflarıyla mesel konusu olmuşlardır. Bazen de Arap mesellerinde kılıç, hayvan ve kuş gibi varlıklar, belirgin özellikleri nedeniyle mesel konusu haline gelmiştir. Bunların yanında ünlü Arap şairleri de mesellerin konusu olmuş ve Arap şiiri ve klasik edebî metinlerinde sıklıkla yer almıştır. Bu sebeple Arap şairleri bağlamında söylenip yaygın hale gelen mesellere yer veren şiir ve metinlerin manalarının anlaşılması, söz konusu mesellerin Arap edebiyatında ifade ettikleri anlamları bilmeyi gerektirmektedir. Arap mesellerinin her birinin genellikle bir hikayesi vardır. Başka bir ifadeyle her meselin bir mevridi ve madribi bulunmaktadır. Çalışmada meşhur Arap şairleriyle ilgili 14 mesele yer verilmiştir. Bu mesellerin tamamı isim tamlaması formunda rivayet edilmiştir. Her bir meselin mevridi ve madribi açıklanmış ve mesellerin yer aldığı şiir ve edebî metinlerden örnekler aktarılmıştır.