Sacher, Andrzej. Zasada nieretroaktywności prawa w prawie rzymskim i kanonicznym. Lublin: Wydawnictwo KUL, 2021 (ss. 387, ISBN 978-83-8061-833-6)

Abstract

Relacje między prawem rzymskim czy w ogóle prawem świeckim, a prawem kanonicznym są w zasadzie nieograniczonym polem badawczym dla historyków, kanonistów, prawników, a zwłaszcza dla historyków prawa. Nie będzie chyba błędem uznanie, że pracą, która stanowi obecnie kluczowy punkt odniesienia w tej materii w polskiej literaturze, jest książka Antoniego Dębińskiego Kościół i prawo rzymskie wydana dwukrotnie po polsku i przetłumaczona na język angielski. Może ona być cennym źródłem inspiracji, dotyka bowiem węzłowych punktów w relacji między obojgiem praw, sam zresztą tej inspiracji uległem: to właśnie dzięki tej książce zainteresowałem się historią interpretacji i znaczenia dekretału Intelleximus1. Wydaje się, że podobnie inspirujące są rozważania Dębińskiego na temat zasad prawnych2, bowiem w ramach prowadzonego przezeń seminarium doktorskiego powstało opracowanie poświęcone temu zagadnieniu, na które chciałbym zwrócić uwagę w tej recenzji. Wypada na wstępie docenić stronę formalną książki, która wyszła spod pióra Andrzeja Sachera – została ona wydana klasycznie i elegancko, w twardej oprawie. Stronę tytułową zdobi piękna iluminacja z rękopisu Dekretu Gracjana, który jest niewątpliwie skarbem Biblioteki Uniwersyteckiej KUL. Wykorzystanie iluminacji z tego rękopisu wpisuje się chyba w nową i cenną tradycję prac publikowanych z lubelską afiliacją,