Göz Ardı Edilen Program ve Türkiye'deki Yansımaları

Abstract

Ogrencilerin amaclanan bilgi, beceri ve tutumlara ulasmasi icin izlenen yol olarak tanimlanan (Tyler, 1986) egitim programi, Posner ve Eisner tarafindan farkli turlere ayrilmistir. Goz ardi edilen program bu turlerden bir tanesidir. Ozellikle ulusal alan yazinda diger program turleri hakkinda cok fazla calisma olmasina ragmen, goz ardi edilen program hakkinda herhangi bir tez, makale ya da bildiriye rastlanmamistir. Dolayisiyla bu calismada, ileride yapilacak baska calismalara temel olusturmasi amaciyla, egitimin planlanmasinda onemli bir role sahip olan goz ardi edilen programin temel sorular cercevesinde ayrintili bir sekilde tartisilmasi amaclanmistir. Goz ardi edilen program hakkindaki bilgilerin ozetini ve sentezini sunan bu makale bir derleme makalesidir. Goz ardi edilen program kavrami, isteyerek ya da farkinda olmadan okulda ogretilmeyen konulari kapsayan program olarak tanimlanabilir (Eisner, 1985). Okullar ya da ogretmenler sadece ogrettikleri seylerden degil ayni zamanda goz ardi ettikleri ve ogretmedikleri seylerden de sorumludurlar (Eisner, 1985). Dolayisiyla goz ardi edilen kisimlarin neden gormezden gelindigi ya da neden ogretilmediginin bilinmesi gerekir. Goz ardi edilen program da, gormezden gelinen ve anlatilmayan seylere yonelinmesini ve  programin kavramsal olarak nasil tasarlandigina ve uygulandigina odaklanilmasina vurgu yapar ( Gholami, Rahimi, Ghahramani & Dorri, 2016 ). Resmi ogretim programina dahil edilmeyen ve goz ardi edilen programin konusu olan icerik, butun bir dersten ufak bir bilgi parcasina kadar genis bir yelpazede ele alinabilir (Flinders, Noddings & Thornton, 1986). Goz ardi edilen programin okullardaki yansimalarinin calisilmasinin icerik secimi, hedefler ve secim kriterleri ve programin uygulanmasi noktasinda bircok onemli faydasi vardir. Alan yazinda goz ardi edilen programi bilincli olarak goz ardi edilen, uygulamada goz ardi edilen ve kisisel tecrubeler sonucu goz ardi edilen olmak uzere uc gruba ayiran calismalar (Assemi & Sheikhzade, 2013) olmasina ragmen bu calismada goz ardi edilen program, bu calismada karar vericiler tarafindan goz ardi edilen, mudur ya da ogretmenler tarafindan goz ardi edilen ve ogrenciler tarafindan goz ardi edilen olmak uzere uc grupta ele alinmistir .