Hematopoietik Kök Hücre Nakil Süreci

Abstract

Günümüz bilgi çağıdır ve bilgi çağının en önemli özelliklerinden biride insana ve insan sağlığına verilen önemdir. İnsan, doğası gereği uzun ömürlü ve sağlıklı olmak ister. Sağlıklı olmak ise doku ve organların rutin çalışmalarına devam edebilmesi için gerektiğinde kendilerini yenilemeleri ve onarmaları sayesinde olmaktadır. Birçok farklı sebepten dolayı ortaya çıkan ve vucüdumuzda doku veya organ hasarına neden olan çeşitli hastalıklar bulunmaktadır. Hastalıklarla mücadele eden bağışıklık sistemimiz bazı hastalık durumlarında desteğe ihtiyaç duymaktadır. Kök hücreler bu desteği sağlayan başlıca aktörler arasında yer alır. Farklılaşma özelliği olan ve telomeraz enzimleri sayesinde uzun süre bölünebilen kök hücreler, doku ve organların yenilenmesi ve onarılması işlemlerinde görev alan özel hücrelerdir. Bazı hastalıkların tedavisi ve bilimsel çalışmalar için donörlerden toplanan kök hücreler kullanılmaktadır. Kök hücrelerin toplanmasında kaynak olarak; kemik iliği, kordon kanı, periferik kan kullanılır. Mobilizasyon sonrası donörlerden alınan periferik kan aferez cihazına aktarılarak kan içerisinde bulunan kök hücreler toplanır. Elde edilen kök hücreler tedavi amaçlı kullanılabilir veya kök hücre bankalarında saklanabilir. Tedavi amaçlı kullanılacak kök hücrelerin hastalara nakli için nakil tipinin belirlenmesi ve buna uygun işlem basamaklarının uygulanması tedavinin başarısı açısından önemlidir. Kök hücre nakli, otolog ve allojenik nakil olarak iki ana gruba ayrılır. Sinjenik (tek yumurta ikizi), haploidentik (kardeş olmayan akraba), kardeşler arası ve miyeloablatif olmayan nakiller allojenik grup içerisinde bulunur. Allojenik nakillerde, insan lökosit antijen uyumu önemlidir. Ancak Greft Versus Host Hastalığı gibi bazı olumsuzluklar nakillerin başarısını gölgelemektedir. Bu derleme çalışmasındaki amaç kök hücrelerin toplanma yöntemleri ve nakil tipleri ile ilgili temel bilgileri bir araya getirip literatüre aktarmak suretiyle araştırmacıların kullanımına sunmaktır.