Türkiye’deki Belediyelerin Mali Sorunları ve Muhtemel Etkiler

Abstract

Belediyeler kaynaklarin daha etkin ve verimli kullanimi yoluyla ekonomik buyume ve kalkinma uzerinde, katilimcilik konusunda sagladigi avantajlarla demokrasi, hesap verebilirlik, mali disiplin ve mali sorumluluk uzerinde olusacak pozitif birtakim gelismelerin odak noktasi konumuna gelmis bulunmaktadir. Soz konusu faktorlerle birlikte refah devleti anlayisinin gelismesi, nufus artisi, kentlesme sureci ve 1980 sonrasi surecte yayginlasan yerellesme, yerinden yonetim, yonetisim ve hizmette yerellik (subsidiarity) olgulari, belediyeleri kamusal hizmet arzi surecinde on plana cikarmistir. Ayrica ilgili surecte belediyeler ile merkezi yonetimler arasinda gittikce artan bir sorumluluk paylasimi yasanmis, nitelik ve nicelik bakimindan belediyelerin uzerindeki kamusal hizmet yuku artis gostermistir. Artan hizmet yuku sonucu belediyelerin harcama duzeyleri de yukselmistir. Fakat gorev tahsisi konusundaki muspet gelismeler ozellikle oz gelir tahsisi konusunda yasanmamis ve genellikle belediyelerin gelirleri, gorev ve sorumluluklarina kiyasla yetersiz kalmistir. Vergilendirme yetkisine sahip olmayan, yeni gelir kaynaklari olusturamayan, mevcut kaynaklari etkin kullanamayan ve genel butce vergi gelirleri tahsilatindan aktarilan paylara asiri bagimli olan Turk belediyeleri, etkin ve verimli hizmet birimleri cizgisinden uzaklasmakta ve mali ozerklik sonucu elde edilebilecek olasi faydalardan mahrum kalmaktadir. Anlatilanlar kapsaminda bu calismada, belediyelerin yasadigi temel mali sorunlar ve bu sorunlarin neden oldugu muhtemel etkiler incelenmistir. Daha etkin, verimli ve vatandas memnuniyetini artiran belediyelere ulasmak icin sorunlarin acilen cozulmesi gerektigi sonucuna ulasilmistir.