Pagsusuri sa Estruktura ng Ponolohiya ng Surigaonon-Cantilan sa Surigao del Sur

Abstract

Naglarawan at nagsuri ang pag-aaral na ito sa estruktura ng ponolohiya ng Surigaonon-Cantilan sa Surigao del Sur. Nilapatan ito ng disenyong deskriptibong kwalitatibo. Nakuha ang mga datos mula sa mga impormante na lehitimong mamamayan sa mga bayan ng Carrascal, Cantilan, Madrid, Carmen at Lanuza na naging saklaw ng pag-aaral. Natuklasan na ang Surigaonon-Cantilan na wikain  ay mayroong anim (6) na ponemang patinig: /i/, /e/, /ǝ/ , /a/,  /o/ at  /u/; at labimpitong (17) ponemang katinig:  /p/, /b/, /t/, /d/, /k/, /g/, /s/, /h/, /m/, /n/, /η/, /l/, /r/, /y/, /w/, /ˀ/ at /j/;  Ginagamit ang mga ponemang ito sa unahan, gitna at hulihan ng mga salitang Cantilangnun maliban sa /j/ na walang gamit sa hulihan ng salita. Ang mga diptonggo na /aw/, /iw/, /ay/, /oy/ at /uy/  ay nakapaloob din sa mga salitang  na maaaring makikita sa una at huling pantig ng salita. Natuklasan din ang dalawamput dalawa (22) na mga klaster sa wikang pinag-aralan: br, by, dy, dj, dr, dy, gr, gw, hy, kl, kr, kw, ky, ly, pl, pr, pw, py, sw, sy,  tr at ty at nakikitaan din ng pares minimal ang wikaing ito. Apat na diin ang natukoy sa pag-aaral, ang malumay, malumi, mabilis at maragsa.