{"title":"Yeşil Çatı Drenaj Levhasının Geçirimliliğe Etkisi","authors":"Pelin Sertyeşi̇lişik, Tayfun Uygunoğlu","doi":"10.21324/dacd.1255959","DOIUrl":null,"url":null,"abstract":"Nüfusun kentlerde artması konutların, yolların ve sanayi gibi yapıların artmasına ve bu da geçirimli alanların geçirimsiz yüzeylerle kaplanmasına sebep olabilmektedir. Ancak, yağmur suyu yönetimi için geçirimli alanlara ihtiyaç duyulmaktadır. Sürdürülebilir yağmur suyu yöntemlerinden biri olan yeşil çatı sistemi bu soruna bir çözüm olabilecek potansiyelde olup dünyada da pek çok örneği bulunmaktadır. Günümüzün en önemli sorunlarından biri olan, kentlerde görülen ani sel felaketleri ve kanalizasyon taşkınları yeşil çatı sisteminin kullanılması ile azaltılabilir. Yağmur suyunun yeşil çatı sistemleri ile depolanıp verimli kullanımı potansiyeli olması sebebiyle, bu çalışmada yağmurdan kaynaklı oluşan yüzey akışlarına yeşil çatı sisteminin etkileri araştırılmıştır. Bu amaçla, ekstansif bir yeşil çatının alt tabakasını drenajlı bir sistem oluşturularak çıkış debisine olan etkisi incelenmiştir. Model olarak oluşturulmuş bir yeşil çatı düzeneğinde yağış-akış olayları, %3, 6, 9 ve 12 yüzey eğimleri dikkate alınarak ve su akış sensörü kullanılarak ölçülmüştür. Elde edilen veriler sonucunda yüzeye drenaj levhası serilmesi durumunda boş yüzeye göre tüm eğimlerde suyun akışını eğime bağlı olarak %68-81 oranlarında çıkış süresini gecikmiştir. Ayrıca, alt tabakada yeşil çatı drenaj levhası kullanımıyla yüzey geçirimlilik katsayısının yaklaşık 0.5-0.7 arasında değiştiği görülmüştür, boş yüzeye göre daha düşük değerler almıştır. Sonuç olarak, yeşil çatı sistemlerinde drenaj levhasının serilmesi kentlerde yağış şiddetinin azaltılmasında etkili olabileceği görülmüştür. Yeşil çatı sistemlerinde kabarcıklı levha kullanılması durumunda farklı eğimler için yağış-akış hesaplamalarında kullanılacak C katsayısı için bir aralık ortaya konmuştur. Bu çalışmanın çıktıları iklim değişikliği sebebiyle artan yağmur şiddetinin kentlerde oluşabilecek sel felaketlerini yönetmek ve oluşabilecek maddi ve manevi hasarı azaltmak için kullanılabilir.","PeriodicalId":202583,"journal":{"name":"Doğal Afetler ve Çevre Dergisi","volume":"27 1","pages":"0"},"PeriodicalIF":0.0000,"publicationDate":"2023-07-20","publicationTypes":"Journal Article","fieldsOfStudy":null,"isOpenAccess":false,"openAccessPdf":"","citationCount":"0","resultStr":null,"platform":"Semanticscholar","paperid":null,"PeriodicalName":"Doğal Afetler ve Çevre Dergisi","FirstCategoryId":"1085","ListUrlMain":"https://doi.org/10.21324/dacd.1255959","RegionNum":0,"RegionCategory":null,"ArticlePicture":[],"TitleCN":null,"AbstractTextCN":null,"PMCID":null,"EPubDate":"","PubModel":"","JCR":"","JCRName":"","Score":null,"Total":0}
引用次数: 0
Abstract
Nüfusun kentlerde artması konutların, yolların ve sanayi gibi yapıların artmasına ve bu da geçirimli alanların geçirimsiz yüzeylerle kaplanmasına sebep olabilmektedir. Ancak, yağmur suyu yönetimi için geçirimli alanlara ihtiyaç duyulmaktadır. Sürdürülebilir yağmur suyu yöntemlerinden biri olan yeşil çatı sistemi bu soruna bir çözüm olabilecek potansiyelde olup dünyada da pek çok örneği bulunmaktadır. Günümüzün en önemli sorunlarından biri olan, kentlerde görülen ani sel felaketleri ve kanalizasyon taşkınları yeşil çatı sisteminin kullanılması ile azaltılabilir. Yağmur suyunun yeşil çatı sistemleri ile depolanıp verimli kullanımı potansiyeli olması sebebiyle, bu çalışmada yağmurdan kaynaklı oluşan yüzey akışlarına yeşil çatı sisteminin etkileri araştırılmıştır. Bu amaçla, ekstansif bir yeşil çatının alt tabakasını drenajlı bir sistem oluşturularak çıkış debisine olan etkisi incelenmiştir. Model olarak oluşturulmuş bir yeşil çatı düzeneğinde yağış-akış olayları, %3, 6, 9 ve 12 yüzey eğimleri dikkate alınarak ve su akış sensörü kullanılarak ölçülmüştür. Elde edilen veriler sonucunda yüzeye drenaj levhası serilmesi durumunda boş yüzeye göre tüm eğimlerde suyun akışını eğime bağlı olarak %68-81 oranlarında çıkış süresini gecikmiştir. Ayrıca, alt tabakada yeşil çatı drenaj levhası kullanımıyla yüzey geçirimlilik katsayısının yaklaşık 0.5-0.7 arasında değiştiği görülmüştür, boş yüzeye göre daha düşük değerler almıştır. Sonuç olarak, yeşil çatı sistemlerinde drenaj levhasının serilmesi kentlerde yağış şiddetinin azaltılmasında etkili olabileceği görülmüştür. Yeşil çatı sistemlerinde kabarcıklı levha kullanılması durumunda farklı eğimler için yağış-akış hesaplamalarında kullanılacak C katsayısı için bir aralık ortaya konmuştur. Bu çalışmanın çıktıları iklim değişikliği sebebiyle artan yağmur şiddetinin kentlerde oluşabilecek sel felaketlerini yönetmek ve oluşabilecek maddi ve manevi hasarı azaltmak için kullanılabilir.