Parlamenter ve Başkanlık Sistemleri Arasında Konumunu Arayan Bürokrasi

Abstract

Bugun burokrasi hala yonetim biliminin temel inceleme konularindan birisi olmayi surdurmektedir. Bunun temel nedeni kamu yonetiminin temel orgutlenme araci ve yontemi olmasidir. Weber’in kuramlastirdigi burokrasi teorisi, bircok elestiri almasina ragmen 21. yuzyilda dahi vazgecilemez bir sekilde hem kamu hem de ozel sektorde gecerliligine devam etmektedir. Burokrasinin gucu is bolumu ve uzmanlasma temelinde kurulmasindan kaynaklanmaktadir. Otoriteyi merkezilestirmekte ve etkin bir hiyerarsik yonetim yapisi olusturmaktadir. Bu nedenle de tarihsel surecte ozellikle kamu kuruluslarinin orgutlenmesinde belirleyici tek arac olmustur. Ancak buna ragmen burokrasi sistem degisikliklerinde mutlaka yeniden yapilanmaya da maruz kalmaktadir. Parlamenter sistemde burokrasi oldukca gucludur ve zaman zaman bu durum burokratik vesayete kadar gitmektedir. Baskanlik sisteminde ise secilmis baskanin golgesinde kalabilmektedir. Her iki sistemde de burokrasi gucler arasindaki iliskilere gore kendine yer bulmaktadir. Sistem degisikliginin sik yasandigi ulkelerde burokraside yasanan kurumsal ve yapisal degisim de oldukca kapsamli olmaktadir. Eger ulkelerde partizanliktan uzak, tamamen profesyonellige dayali bir burokratik kariyer sistemi olusturulmus ise, soz konusu degisim oldukca sinirli kalmaktadir. Bu calismada burokrasinin bu degisimini ve surekli konum aramasini, parlamenter ve baskanlik sistemlerinde nasil gerceklestigini sorgulamaya calisacagiz. Bu kapsamda; burokrasi teorisini, parlamenter ve baskanlik sistemlerini genel hatlari ile ele alip, burokrasiyi nasil etkilediklerini inceleyecegiz.