DİL VE KÜLTÜREL DEĞERLER İLİŞKİSİ: DİNÎ TERİMLER ÖRNEĞİ

Abstract

Sadelestirme veya farkli kavramlarla ifade etme calismalari yoluyla, dini kavramlarda anlam kaybinin gerceklestigi dusuncesi, onemli bir problemi teskil eder. Bu problem dini terimlerin aslina uygun olarak sonraki nesillere nakledilememesi ve dini literaturun ortaya koydugu degerlerin surec icerisinde farkli algilanma ve farkli ifade edilmesi sorunuyla ilgilidir. Musannifi Muhyiddin-i Nevevi olan “Riyâzu’s-Sâlihin” isimli, orijinal metni Arapca olan hadis kitabi, Diyanet Isleri Baskanligi yayinlari arasinda farkli kisiler tarafindan farkli zamanlarda Turkceye tercume edilmistir. Calismada bu eserin 1997 ve 2016 yillarindaki farkli kisiler tarafindan tercume edilen baskilari karsilastirilacaktir. Dolayisiyla calismada nitel arastirma soz konusu olup dokuman incelemesi yontemiyle veri toplanacak ve betimsel analiz yaklasimi ile analiz edilecektir. Bunun icin adi gecen tercume eserlerde dinin iman, ibadet ve ahlâk temel alanlarinda bulunan alt basliklarin iceriginde yer alan ayni hadislerin cevirilerinden ikiser ornek karsilastirilacaktir. Bu yolla 1997 ve 2016 yilarinda ayni eserin tercume edilmesiyle ortaya cikan dini terim ve kavramlardaki farklilik belirlenmeye calisilacaktir. Calismanin amaci, dini terminolojinin farkli kavramlarla ifadesi, baska bir deyisle sadelestirilmesi amacina yonelik yeni veya yabanci kelimelerle karsilanmasinin bir anlam kaybina ve klasik literature yabancilasmaya mi yol actiginin veya toplumsal hayatta gerceklesen modernlesme, kulturel iliski olanaklarinin artmasi, yeni ya da yabanci kelime ve kavramlarin kullanilmasi, yeni nesillerin eski kelime ve kavramlara yabancilasmasi gibi degisimlerin goz onune alinmasinin bir sonucu mu oldugunun anlasilmasina katki saglamaktir.