Buğdayda Farklı Fusarium culmorum İzolatları ile Pratylenchus thornei Etkileşimi

Abstract

Çalışmada Türkiye’nin Isparta ve Burdur illerinden izole edilen on iki Fusarium culmorum (W. G. Sm.) Sacc. izolatı ile Pratylenchus thornei (Sher and Allen),1953 etkileşimi İkizce buğday çeşidinde kontrollü koşullar altında (25±2°C ve %60±5 nem) araştırılmıştır. Buğdaylarda ilk kardeş yapraklar oluştuktan sonra deneme kurulmuş ve 4 uygulamada denemeler yapılmıştır. Uygulamalar; sadece P. thornei uygulaması (N), sadece F. culmorum uygulaması (FCUL), eş zamanlı P. thornei ve F. culmorum uygulaması (N+FCUL) ve P. thornei uygulamasından 2 hafta sonra F. culmorum uygulaması (N+2FCUL) olarak yapılmıştır. Fusarium culmorum izolatlarının inokulasyonunda her saksıya %50 oranında seyreltilmiş kültür filtratı konsantrasyonundan 5 ml, P. thornei popülasyonu için ise 1000 larva+ergin birey inokulum yoğunluğu kullanılmıştır. Değerlendirme işlemi buğdayda hastalık şiddeti ve nematod üreme oranı üzerinden denemenin kurulumundan 8 hafta sonra gerçekleştirilmiştir. Çalışmada N+FCUL ve N+2FCUL uygulamalarına bakıldığında P. thornei’nin sadece F. culmorum’un YLVC16 izolatında hastalık şiddetinin artışına katkısının olduğu görülmüştür. YLVC16 izolatında hastalık şiddeti skala değeri FCUL uygulamasında 2.4 belirlenirken, N+FCUL ve N+2FCUL uygulamalarında sırasıyla 3.4 ve 3.6 tespit edilmiştir. Pratylenchus thornei üreme oranı N uygulamasında 2.5 bulunmuştur. Fusarium culmorum’un YLVC16, T21 ve K17 izolatları ile kurulan denemelerinde P. thornei üreme oranı N+FCUL uygulamasında sırasıyla 3.1, 3.0 ve 3.3 tespit edilirken, N+2FCUL uygulamasında 3.1, 3.2 ve 3.4 saptanmıştır. Ancak P. thornei üreme oranı açısından YLVC16, T21 ve K17 izolatları ile kurulan denemelerde N+FCUL ve N+2FCUL uygulamaları arasında önemli bir farklılık belirlenememiştir. Çalışmada 12 F. culmorum izolatı içerisinden sadece üç tanesinin (YLVC16, T21 ve K17) P. thornei üreme oranına pozitif katkısı belirlenirken, P. thornei’nin ise sadece bir F. culmorum izolatının (YLVC16) hastalık şiddetine katkısının olduğu belirlenmiştir.