TÜRKİYE VE AZERBAYCAN ARASINDAKİ İLİŞKİLERİN MALİ VE İKTİSADİ ANALİZİ

Abstract

Iktisadin ve Kamu maliyesinin onemli konularindan biri olan enerji, gecmisten bugune insan hayati icin elzem bir ihtiyactir. Insan hayatinin hemen hemen cogu alaninda kullanim alani bulan enerji, mevcut rolunu ve alan cesitliligini, her gecen gun arttirarak surdurmektedir. Soz konusu kaynaga sahip olan ulkeler, hammadde zenginligi sebebiyle onemli avantajlar elde etmektedir. Uluslararasi politika cercevesinde, enerji kaynagina sahip olan ulkeler, uluslararasi duzeyde onemli kazanimlar elde etmektedir. Turkiye ise henuz enerji alaninda istenilen rezervlere ulasamamis olmasina ragmen rezerv kaynaklarin arz guvenligi temelinde ekonomik yollarla tasinmasina aracilik ederek rezerv dezavantajini bu yolla avantaja cevirme gayretindedir. Ulke topraklari icerisinde yogun enerji tuketiminin karsisinda ihtiyac duyulan arz miktarini dusuk maliyetle ve surdurulebilir yollarla temin edebilmek icin komsu cografyalarla cesitli projeler gelistirmistir. Ve bu projeler boru hatlari vasitasiyla meyvesini vermistir. Turkiye sahip oldugu topraklar ile jeopolitik acidan avantaj sahibidir. Bu avantajini degerlendirmek adina yuruttugu stratejiler neticesinde enerji alaninda koridor pozisyonu ustlenmektedir. Turkiye bolgesindeki istikrarin surekliligi adina komsularina nispeten uluslararasi sahada daha fazla guven veren bir ulke konumunda oldugu icin enerji arz guvenligi hususunda ihracatci ve ithalatci ulkeler arasinda guvenli koridor olma rolune uygundur. Son yillarda TANAP ve Trans Adriyatik hattinin faaliyete gecirilmesiyle bu alanda onemli bir ivme yakalanmistir. Turkiye ve Azerbaycan arasindaki iki devlet tek millet dusturunun ortak menfaatler cercevesinde gerceklestirilmesi ile Turkiye’nin enerji alaninda Rusya’ya olan bagimliligi da onemli oranda azalmistir. Ozellikle son iki yilda Dogu Akdeniz’de gerceklestirilen arama ve tarama faaliyetleri netice vermeye baslamis ve dogalgaz rezervleri anlaminda umut verici gelismeler saglanmistir. Bu calismanin amaci Turkiye ve Azerbaycan ulkeleri arasindaki enerji iliskilerini hem iktisadi hem de mali acidan irdelemektir.