Hayvansal Güdüler: İnsan Psikolojisi Ekonomiyi Nasıl Yönlendirir ve Küresel Kapitalizm için Niçin Önemlidir?

Abstract

Neoklasik iktisat teorisine gore, ekonomide insan davranislarina iliskin kararlarin rakamlar, istatistikler ve varsayimlar temelinde gerceklestigi ki, bu varsayimlara dayanilarak alinan rasyonel kararlarin farkli duygusal kosullar altinda da bir degisime ugramadigi ifade edilmektedir. Fakat Amos Tversky ve Daniel Kahneman2 tarafindan 1974 yilinda kisa yollar ve yanliliklar ile 1979 yilinda Beklenti Teorisi’nin ortaya koyuldugu calismalarla insanlarin ancak sinirli bir rasyonaliteye sahip olduklari ifade edilmistir. Neoklasik iktisadi varsayimlar ekonomiyi sosyal bir bilim dali olmaktan uzaklastirirken davranissal iktisat ise insani ekonomiden soyutlamadan ve anlayarak ekonomik olaylari aciklamaya calismaktadir. Bu calismada incelenen, George A. Akerlof ve Robert J. Shiller tarafindan yazilan ve 2009 yilinda yayimlanan “Hayvansal Guduler: Insan Psikolojisi Ekonomiyi Nasil Yonlendirir ve Kuresel Kapitalizm Icin Nicin Onemlidir?” adli kitap, neoklasik iktisat teorisi disinda bir perspektif ile karar verme surecinde bireyler uzerinde etkili olan faktorleri ele almaktadir. Iki kisimdan olusan kitabin, ilk kisminda bes temel gudu (guven, adalet, yolsuzluk, para illuzyonu/yanilsamasi ve hikâyeler) aciklanmakta; ikinci kisimda ise, ekonomiyle ilgili sorulan sekiz soruya bu hayvansal guduler cercevesinde cevap verilmektedir. Mevcut iktisat teorisinin yapamadigini yaparak ekonomiye hayvansal gudulerin de dahil edilmesi kitabin onemini ortaya koymaktadir. Kitapta, neoklasik iktisat teorisinin varsayimlari ve iktisadi olaylari aciklamada kullandigi ekonometri ve istatistik temelli modeller elestirilirken, yerine davranissal iktisat teorisi koyulmaktadir.