Nursal Ünsal'ın Üç Viyola Taksiminin Analizi

Abstract

Nursal Ünsal, keman ve viyola icrâsında döneminin ender kadın virtüözlerden birini temsil etmektedir. Ünsal’ın, taksim icrâlarında çalgı hâkimiyeti, müzikal ifadelerinin tasarımı ve makam işleyişini keman/viyola teknik özellikleriyle harmanlaması dikkat çekicidir. Ünsal, yaşamış olduğu dönemin yaygın olarak bilinen gelenek temsilcileri tarafından taltif görmüş gerek keman/viyola icrâsı gerek ses icrâsı ile ulusal çapta tanınmıştır. Bu araştırma, Ünsal’ın viyola taksimlerinin incelenmesine dayanmaktadır. Araştırmanın amacı, belirlenen taksimlerin yapısal bir yöntemle analizlerinin yapılması ve analiz sonuçları doğrultusunda cümle yapıları, makamsal işleyiş özellikleri ve bu işleyişin kurgulanmasında çalgı üzerindeki hangi tekniklerinden faydalanıldığının ortaya konmasıdır. Araştırmada, doküman incelemesi yöntemi kullanılmış, verilerin analizi; biçim özellikleri, ezgisel özellikler ve viyola icrâsında teknik özellikler çerçevelerinde değerlendirilmiştir. Analiz edilen taksimlerle, icrâcının makam kurgularının işitsel değişkenlerle (çeşniler) ve geleneğe bağlı kalınarak oluşturulduğu gözlenmiştir. Ayrıca Ünsal’ın teknik süsleme elemanlarını (glisando, trill, ters çarpma, kromatik yürüyüşler) kullanım şeklinin dengeli ve özgün bir şekilde kullandığı ortaya konmuştur. Bununla birlikte icrâcının bu uygulamaları geleneksel uslûba uygun ve sade bir inşa şekliyle yansıttığı gözlenmiştir. Sonuç olarak, bu yaratma davranışlarının icrâcının müzik kimliğini ortaya koyduğu ve 21. asrın geleneksel uslûba sahip son temsilcileri arasında yer aldığı belirlenmiştir.