MISIR HALKI ÜZERİNDE TÜRK HÂKİMİYETİ: 1250-1517 MEMLÛKLER DÖNEMİ

Abstract

Ortaçağ Türk-İslam Devletleri içerisinde en güçlü ve nüfuzlu devletlerden birisini teşkil eden Memlûk Devleti, 1250-1517 yılları arasında Mısır ve Suriye’de hâkimiyet sürmüştür. Bu devlet, sahip olduğu bazı özellikleri sebebiyle Türk-İslam Devletleri’nden farklılık göstermektedir. Memlûk Devleti’ni, diğer devletlerden farklı kılan ve tarihlerini de bir bakıma ilgi çekici yapan sebepler ise; öncelikle onların, Sultanlık makamı gibi devletin üst düzey görevlerinde yer almalarından önceki süreç içerisinde, köle kimliğine sahip olmalarıdır. Ayrıca memlûk sisteminin en mütekâmil bir şekilde uygulandığı Memlûk Devleti’nde, saltanat için veraset sistemi yani saltanatın babadan oğula intikali anlayışı bulunmamaktaydı. Son olarak, askeri bir karaktere sahip olan Memlûk Devleti, etnik menşei, dil vs. her bakımdan kendilerinden farklı olan bir topluma, 267 sene hükmedip, esasında ait olmadıkları ancak hâkim oldukları sahaların sosyal, ekonomik ve kültürel bakımlardan gelişimine katkı sağlamışlardır. Biz bu çalışma ile Memlûklerin yöneticisi oldukları Mısır ve Suriye sahasında, yerli halk üzerinde nasıl hâkimiyet ve nüfuz sağladıklarını yöneten yönetilen ilişkisi bağlamında izah etmeye çalışacağız.