AHMET HAMDİ TANPINAR’IN BURSA’DA ZAMAN ŞİİRİNDE ZAMAN VE MEKÂN ALGISI

Abstract

Ahmet Hamdi Tanpinar, Osmanli Devleti’nin son zamanlarina ve Cumhuriyet’in kurulup koklestigi caga sahit olan cogu aydin gibi medeniyet krizini ruhunda hisseder. Cumhuriyet’in bu huzursuz aydini, devam ederek degismek, degiserek devam etmek gibi makul bir sentezle huzura ermeye calisir. Zaman ve mekânin ruhu, Ahmet Hamdi Tanpinar’in kaleminden cikan her satira sinmis durumdadir. Osmanli hayat tezahurlerini isleyen Bursa’da Zaman siiri, her bir kosesinde kultur sentezinin izleri gorulen ve Tanpinar’in uzerinde biraktigi derin etkisiyle bilinen Bursa’ya yazilir. Tanpinar siirini anlamak icin zaman, mekân, bellek, tarih, ruya ve imgelem uzerine dusunmek gerekir. Bu kavramlar, Tanpinar’in satirlarinda, unutulmaya yuz tutan toplumsal kimlige yapilan birer cagri olarak yer alir. Imgesel olarak yapilanan bellegin, kolektif bir boyutu oldugu muhakkaktir. Bireysel omru asan ve tarihsellesen kulturel bellek, hatirlama yolu ile gecmisi yeniden kurar. Tam da bu noktada bellek, unutmaya karsi zaman ve mekâna tutunur. Bu nedenle, Ahmet Hamdi Tanpinar zamana ve mekâna baska bir nazarla bakar. Zaman ve mekânin bellek ile olan etkilesiminin farkinda olan sair, bu kavramlara simgesel bir deger yukler. Bu calismada, Bursa’da Zaman siirinden yola cikilarak Ahmet Hamdi Tanpinar’in zaman ve mekân algisi gozden gecirilecek, eserlerini sekillendiren his ve dusunce dunyasi tespit edilmeye calisilacaktir.