Bakım Verenlerin Bakım İhtiyacı Riski: Bakım Alan Kişinin Mıknatıs Etkisi

Abstract

Bakima muhtaclik, dikotomik sekilde dogrudan yasla iliskili olmamakla birlikte oransal olarak yasli grup icinde daha yogun karsilasilan bir meseledir. Nufus projeksiyonlari incelendiginde ise gelecek yillarda yasli populasyonun artis trendi ile dunyanin onemli bir kesiminin bakim gereksinimi olacagi dusuncesinden hareket edilmektedir. Bakim hizmetlerine ihtiyacin artmasiyla, surecinin diger aktorleri olan bakim verenlerin sorunlari ve beklentileri de onem kazanmaktadir. Bu baglamda, gerceklestirilen calisma ile bakim surecinin bakim verenler uzerindeki fiziksel, ruhsal, sosyal, ekonomik etkileri ve bu sorunlarin bakim verenleri potansiyel bakima muhtac kisiler hâline getirmesi durumunu ele almak amaclanmistir. Calisma, 2018 yilinda yapilan "Bakim Surecinde Geronteknolojinin Etkin Kullanimi: Bakim Verenlerin Algilarina Iliskin Nitel Bir Calisma" baslikli yuksek lisans tezinin (Ozkurt, 2018) verileri kullanilarak gerceklestirilmistir. Nitel arastirma deseniyle tasarlanan calismada, informal ve formal bakim veren 30 katilimciyla yuz yuze mulakat teknigi kullanilarak gorusmeler yapilmistir. Bulgular incelendiginde bakim verenlerin %53,3'unde en az bir kronik hastalik, %63,3'unde fiziksel sorun, %83,3'unde ruhsal sorun ve %73,3'unde gunluk yasamda olumsuz etkilenme tespit edilmistir. Ote yandan katilimcilarin %86,7'sinin yasadiklari bu sorunlari bakim rolleriyle iliskilendirdigi; %96,6'sinin fiziksel destege ve %83,3'unun aracsal destege ihtiyac duydugu belirlenmistir. Buna karsin, bakim verenlerin bu sikintilari asmak noktasinda caresiz kaldiklari dikkat cekmektedir. Sonuc olarak bakim surecinde fiziksel, psikolojik, sosyal, ekonomik ve teknik altyapi anlaminda yetersiz destek imkânlarinin, bakim verenler icin yikici bir etkisi ortaya cikmaktadir. Oyle ki, bakim alan kisi miknatis etkisiyle kendisine bakan kisiyi zamanla bakima muhtacliga surukleyebilmektedir.