Proroctwo Konstantego Ildefonsa Gałczyńskiego

Abstract

Artykuł przedstawia napisany w przeddzień wyboru papieża Piusa XII i wybuchu II wojny światowej wiersz Konstantego Ildefonsa Gałczyńskiego jako proroctwo – przewidywanie wyboru Karola Wojtyły na urząd papieża i jego zawierzenie Maryi. Ukazuje go na tle wieszczych tradycji polskiej literatury, w kontekście tradycji liryki sakralnej i wierszy poświęconych tematyce papieskiej, między innymi pisanych przez Macieja Sarbiewskiego. Utwór umiejscowiony zostaje także wśród licznych utworów Gałczyńskiego zawierających elementy modlitewne i treści Maryjne. Autorka stoi na stanowisku, że o ile religijność Gałczyńskiego może stanowić sprawę problematyczną – jest niejednoznaczna, podlega prawom stylizacji, groteski, literackiej aluzji, o tyle wymiary Maryjne poezji autora "Modlitwy za pomyślny wybór papieża" zawsze podlegają prawidłom przynależnym liryce konfesyjnej i są wyrażone przy pomocy stylistyki wysokiej. Łączą się bowiem bardzo silnie w twórczości Gałczyńskiego z osobami matki i żony oraz z dwoma wymiarami kultu Maryjnego, obecnego w katolicyzmie i prawosławiu. Tekst zwraca uwagę na mocną obecność kultu Matki Bożej Częstochowskiej w twórczości Gałczyńskiego, a także na nieznany dotąd wątek akatystyczny w jego wierszach (Akatyst – wzięty z prawosławia hymn do Maryi będący modlitwą o pokój).