NATURE-BASED DESIGN APPROACHES IN INTERIOR DESIGN: AN INCLUSIVE DESIGN FRAMEWORK SUGGESTION

Abstract

Doğa her daim, mimari tasarım için önemli bir ilham kaynağı olmuştur. Doğayı gözlemleyen mimarlar kimi zaman doğada var olanı taklit ederek kimi zaman ondan esinlenerek tasarımlarına yön vermişlerdir. Ancak son on yıllarda artan küresel iklim krizi ve doğal çevreye yönelik sorunlar ve yanı sıra insanların doğayla olan bağlarının zayıflaması sebebi mimarlar, insan ve doğa ilişkisini farklı bir boyutta ele almaya başlamışlardır. Bu anlamda mimarlar, doğa ve insan iletişimini esas alan; çevresel kaynakları korurken insan sağlığını ve refahını da göz önünde bulunduran ve ayrAıca tasarımın kültürel yönlerini de dikkate alan doğa temelli tasarım yaklaşımları ortaya koymuşlardır. Sürdürülebilirliğin önem kazandığı, doğa, kültür ve insan ilişkilerinin yeniden ve farklı biçimlerde sıklıkla gündeme geldiği günümüzde, insan sağlığı, esenliği ve refahında önemli bir yer tutan bu yaklaşımlar daha sağlıklı, konforlu ve çevre dostu iç mekanların tasarımında son derece önemlidir. Bu noktadan hareketle çalışmada, akademik çevrelerce kabul görmüş olan yeşil tasarım, ekolojik tasarım ve biyofilik tasarım olmak üzere üç doğa temelli tasarım yaklaşımına odaklanılmış ve bu yaklaşımların benzerlik ve farklılıklarından yola çıkılarak, sürdürülebilir ve kapsayıcı bir iç mekân tasarım çerçevesi sunulmuştur. Bu doğrultuda nitel araştırma yöntemlerinden biri olan ve tümevarımsal bir sürece dayalı olarak işleyen gömülü teori metodu uygulanmış ve bu bağlamda ilk olarak bu tasarım yaklaşımları ve ilkeleri derin literatür taraması yoluyla açıklanmıştır. Ardından bu tasarım yaklaşımlarının benzerlik ve farkları temel alınarak iç mekân tasarımına yönelik kapsayıcı bir tasarım çerçevesi önerisinde bulunulmuştur. Çalışma, doğa temelli, sürdürülebilir özelliklere sahip iç mekân tasarım yaklaşımlarının hem iç mimarlar hem de kullanıcılar için sunduğu potansiyelleri vurgulaması bakımından önemlidir. Çalışmanın sürdürülebilir tasarım yaklaşımları ile ilgilenen iç mimarlara yeni bir bakış açısı sunacağı ve yanı sıra ilgili literatüre katkı sağlayacağı düşünülmektedir.