Tunus’ta Siyasi Kırılmalar: Devletin Görevlerini Yerine Getirmedeki Başarısı ve Tunus’un Değişen Toplum Sözleşmeleri

Abstract

Bir ülkedeki devlet ile toplumsal aktörler arasındaki ilişkiyi tanımlayan toplum sözleşmeleri tarafların her ikisine de önemli görevler verir. Devletten beklenen başlıca görevler literatürde kısaca 3 P –koruma, tedarik ve katılım- olarak anılmaktadır. Taraflar kendilerine verilen görevleri hakkıyla yerine getirmeye devam ettikleri sürece sözleşme geçerlidir. Ancak görevlerin yerine getirilmesinin aksadığı ya da reddedildiği siyasi kırılma noktalarında sözleşmelerin de yenilenmesi gerekir. Bu çalışma, V-Dem verilerini kullanarak, 1955’den günümüze Tunus’ta devletin kendisinden beklenen rolleri yerine getirmede ne kadar etkili ve başarılı olduğunu tespit etmeyi amaçlamaktadır. Bu süreçte Tunus’un 4 önemli siyasi kırılma noktasından geçtiği söylenir. Bunlar; 1950lerin ikinci yarısında Fransız sömürgesinden bağımsızlaşma, 1980lerdeki neo-liberal politika değişimleri, 2011 devrimi ve 2021 sonrası anti-demokratik siyasi adımlardır. Yirmi iki farklı değişkenin değerlerinin zaman içerisindeki değişimlerinin izlendiği grafikler göstermektedir ki Tunus’un bağımsızlığını ilan ettiği dönem ile 2011 devrimi devletin görevlerini uygulayışını değiştiren mühim kırılma noktalarıdır. Bağımsızlığını ilan eden Tunus devleti özellikle koruma ve tedarik boyutunda ciddi bir iyileşme yaşarken, 2011 devrimi ve 2021 yılından itibaren gelişen siyasi olayların ise öncelikli olarak devletin katılım görevini etkilediği görülmektedir.