{"title":"Safevi-Şiraz Üslûbu Hamse-i Nizâmî Nüshasının Tezhipleri","authors":"Ayşe Sayin, Ahmet Çaycı","doi":"10.51118/konsan.2020.2","DOIUrl":null,"url":null,"abstract":"Şah Ismail tarafindan 1501 yilinda, bugunku Iran topraklarinda kurulan Safevi Devleti, kendinden onceki Timurlularin ve Turkmenlerin koklu kultur ve sanat birikimi uzerine insa edilmistir. Devletin ilk yillarinda, sozu edilen medeniyetlerin izlerini tasiyan cok sayida tezhipli eserler hazirlanmistir. Kisa zamanda kulturel acidan kendine ozgu bir devlet yapisina sahip olan Safevi yonetiminde, Fars bolgesinin merkezi Şiraz basta olmak uzere Tebriz, Kazvin, Herat, Isfahan ve Horasan bolgesinde onemli yazmalar uretilmistir. Şiraz kenti, XVI. yuzyil boyunca baskent disinda nitelikli yazmalarin fazlaca uretildigi bir tasra merkezi olmustur. Şiraz kitap sanatlarinda zengin malzeme kullanilarak hazirlanmis tezhipli yazmalar en cok edebi ve tarih nushalari ile Kurân-i Kerimlerden olusmaktadir. Bu eserlerden bazilari o donem kosullarinda cesitli sebeplerle Osmanli Devleti’nin baskenti Istanbul basta olmak uzere pek cok kentine de getirilmistir. Ozellikle Istanbul’da Osmanli burokratlari tarafindan hediye olarak aranan eserler, Şiraz kitap atolyelerinden temin edilen Fars klasiklerinden Hamse-i Nizâmi’nin nushalari olmustur. Topkapi Sarayi Muzesi Kutuphanesinde Şiraz’da uretildigi bilinen Hamse-i Nizâmi yazma sayisi oldukca fazladir. Topkapi Sarayi Muzesi Kutuphanesi hazine bolumunde bulunan 758 envanter numarali Hamse-i Nizâmi nushasinin tezhip ozellikleri calismamizin ozunu olusturmaktadir.","PeriodicalId":416099,"journal":{"name":"Konya Sanat, Necmettin Erbakan University","volume":"24 1","pages":"0"},"PeriodicalIF":0.0000,"publicationDate":"2020-12-25","publicationTypes":"Journal Article","fieldsOfStudy":null,"isOpenAccess":false,"openAccessPdf":"","citationCount":"0","resultStr":null,"platform":"Semanticscholar","paperid":null,"PeriodicalName":"Konya Sanat, Necmettin Erbakan University","FirstCategoryId":"1085","ListUrlMain":"https://doi.org/10.51118/konsan.2020.2","RegionNum":0,"RegionCategory":null,"ArticlePicture":[],"TitleCN":null,"AbstractTextCN":null,"PMCID":null,"EPubDate":"","PubModel":"","JCR":"","JCRName":"","Score":null,"Total":0}
引用次数: 0
Abstract
Şah Ismail tarafindan 1501 yilinda, bugunku Iran topraklarinda kurulan Safevi Devleti, kendinden onceki Timurlularin ve Turkmenlerin koklu kultur ve sanat birikimi uzerine insa edilmistir. Devletin ilk yillarinda, sozu edilen medeniyetlerin izlerini tasiyan cok sayida tezhipli eserler hazirlanmistir. Kisa zamanda kulturel acidan kendine ozgu bir devlet yapisina sahip olan Safevi yonetiminde, Fars bolgesinin merkezi Şiraz basta olmak uzere Tebriz, Kazvin, Herat, Isfahan ve Horasan bolgesinde onemli yazmalar uretilmistir. Şiraz kenti, XVI. yuzyil boyunca baskent disinda nitelikli yazmalarin fazlaca uretildigi bir tasra merkezi olmustur. Şiraz kitap sanatlarinda zengin malzeme kullanilarak hazirlanmis tezhipli yazmalar en cok edebi ve tarih nushalari ile Kurân-i Kerimlerden olusmaktadir. Bu eserlerden bazilari o donem kosullarinda cesitli sebeplerle Osmanli Devleti’nin baskenti Istanbul basta olmak uzere pek cok kentine de getirilmistir. Ozellikle Istanbul’da Osmanli burokratlari tarafindan hediye olarak aranan eserler, Şiraz kitap atolyelerinden temin edilen Fars klasiklerinden Hamse-i Nizâmi’nin nushalari olmustur. Topkapi Sarayi Muzesi Kutuphanesinde Şiraz’da uretildigi bilinen Hamse-i Nizâmi yazma sayisi oldukca fazladir. Topkapi Sarayi Muzesi Kutuphanesi hazine bolumunde bulunan 758 envanter numarali Hamse-i Nizâmi nushasinin tezhip ozellikleri calismamizin ozunu olusturmaktadir.