Sağlık Düzeyinin Belirleyicilerine Yönelik Mekânsal Bir Analiz: Türkiye İBBS-3 Örneği

Abstract

Turkiye’nin saglik ciktilari acisindan gerek OECD ulkeleri ortalamasinin oldukca gerisinde kalmasi; gerekse de bolgesel duzeyde belirgin farkliliklar gostermesi, saglik duzeyinin muhtemel belirleyicilerinin tespitini gerektirmektedir. Bu dogrultuda calismada, 2008-2014 doneminde ve 81 il duzeyinde, saglik hizmetlerinin dissallik ozelligi de dikkate alinarak saglik duzeyinin olasi belirleyicileri Mekânsal Panel Veri yontemiyle analiz edilmistir. Tahmin edilen Mekânsal Gecikmeli Sabit Etkiler Panel Modeli’nin bulgulari, iller arasinda saglik duzeyi acisindan pozitif yonlu yayilma etkisinin varligini kanitlamaktadir. Ayrica, saglik duzeyinin en onemli belirleyicilerinin gelir duzeyi ve sosyal saglik guvencesi oldugu; bununla birlikte, egitim duzeyi, kentlesme orani ve saglik hizmetlerine erisim kolayligi gibi unsurlarin da saglik duzeyi uzerinde iyilesme sagladigi elde edilen bulgular arasindadir. Fakat illerin teknoloji duzeyleri ve saglik sektorune yonelik duzenlenen tesvikler ile saglik duzeyi arasinda istatistiksel acidan anlamli herhangi bir bulguya ulasilamamistir. Elde edilen sonuclar, saglik duzeyindeki farkliliklarin giderilmesi noktasinda, iller arasindaki gelismislik farkliliklarinin azaltilmasi, sosyal guvence kapsamindaki nufusun genisletilmesi ve saglik hizmetlerine erisimin kolaylastirilmasi gibi politikalara ihtiyac duyuldugunu gosterdigi gibi saglik sektorune yonelik tesvik politikalarinin etkinliginin de sorgulanmasini gerektirmektedir.