Evaluation of the Orbital Localization of Anterior Ethmoidal Foramen on Computed Tomography Images

Abstract

Giriş ve Amaç: Foramen ethmoidale anterius, çoğunlukla m. obliquus superior’un alt ucunun medialinde, etmoid kemiğin orbital laminasının üst sınırında yer alır. Foramenden geçen aynı isimli arterlere klinik yaklaşımda for. ethmoidale anterius ve posterius’un yerleşimi büyük önem taşımaktadır. Endonazal flep yerleştirilmesi veya büyük çaplı menengiyomlara endoskopik yaklaşım gereken durumlarda preoperatif veya intraoperatif olarak arteria ethmoidale anterior ve posterior’un eksternal yaklaşımla ligasyonu gerekebilir. Bu gibi durumlarda ethmoidal arterlerin bulunmasını kolaylaştırmak veya tehikeli olabilecek bölgeleri tanımlamak amacıyla bu çalışma yapılmıştır. Gereç ve Yöntem: Tıp Fakültesi Hastanesine başvuran 200 erişkin hastanın çok kesitli BT görüntüleri retrospektif olarak değerlendirildi. Çalışmadan dışlanma kriterleri: Kötü görüntü kalitesi, kafa tabanı veya paranazal sinüs cerrahisi öyküsü, konjenital fasiyal anomali, etmoid çatıda erozyona neden olan mevcut veya önceki hastalık öyküsü, 18 yaşından küçük ve 70 yaşından büyük olmak. Foramen ethmoidale anterius’tan midsagital hatta, FEA ile orbita medial anterior noktası olan crista lacrimalis anterior’a, for. ethmoidale anterius ve posterius arasındaki mesafe, for. ethmoidale anterius ile canalis opticus ve for. ethmoidale anterius ile orbita üst sınırı arasındaki uzaklık ölçülmüştür. Bulgular yaş ve cinsiyete göre değerlendirilmiştir. Bulgular: Çalışmaya alınan olguların yaş ortalaması 46 ± 14 idi. Foramen ethmoidale anterius’un orbita tavanına vertikal uzaklığı ortalama 11.5 mm, midsagital hatta uzaklık 12.1 ± 1.1 mm; crista lacrimalis anterior’a uzaklığı 21.0 mm; for. ethmoidale posterius’a uzaklığı ortalama 12.5 mm; for. ethmoidale posterius’un canalis opticus’a uzaklığı 7.2 mm bulunmuştur. Foramen’in midsagital hatta ve orbita tavanına uzaklığının erkeklerde ortalama 0.5 mm daha fazla olması istatistiksel olarak anlamlıydı (p sırasıyla 0.001 ve 0.017). Tartışma ve Sonuç: Bu çalışmada crista lacrimalis anterior’dan for. ethmoidale anterius’a, buradan for. ethmoidale posterius’a ve for. ethmoidale posterius’tan canalis opticusa ortalama mesafe sırasıyla 21 – 12 - 7 mm olarak hesaplandı. Endoskopik sinüs cerrahisi veya orbita medial duvarını ilgilendiren cerrahi yaklaşımlara yol göstermeyi amaçlayan bazı çalışmalarda bu değerler temelde 24 – 12 – 6 mm ve 21 – 14 – 7 mm olarak ön görülmektedir. Türkiye populasyonu baz alınarak yapılan bu çalışmada literatürle uyumlu olsa da cerrahi girişimlerde anlamlı olabilecek küçük farklılıkların izlenmiş olması dikkat çekicidir.