Batı’da ve Türkiye’de Plastik ve Fonetik Sanatların Dualitesi Üzerine

Abstract

Sanat tarihinde, yirminci yüzyılın ilk yarısından önce plastik sanatlarda sıkça karşımıza çıkan ses, müzik ve gürültü imgeleri plastisitesi, sanatçıların geleneksel biçimlendirme yöntemlerine getirdiği yeni çeşitliliklerle dönüşüme uğramıştır. Müzikolojik olarak bir ritim, melodi ve armoniye yardımcı öğe durumunda olan sesin müzikal diziminin yapıbozumu, fütüristlerin şehir gürültüsü ve endüstriyel sesleri keşfi ile ürettikleri yapıtlarda kendini göstermektedir. İkinci dünya savaşı sonrasında somut, elektronik, sentetik müzik dallarının ortaya çıkması, dönemin avangard kompozitör ve müzisyenlerinin sese yeni bakışı, sesi plastik sanatlarda da yeni bir ifade ve üretim alanına dönüşmüştür, sınırlarını genişletmiş, disiplinler arası bir dolaşıma sokmuştur. Bu araştırmada 20.yüzyılın sonlarında plastik sanatlar terminolojisindeki yerini alan “Ses Sanatı” nın, sanat tarihinin farklı dönemleri içinden seçilmiş kilit örnekleriyle Batı ve Türkiye’deki sanat ortamında varoluşu ve dönüşümü yeniden değerlendirilecektir.