ÇALIŞTIRMACI REFAH POLİTİKALARI BAĞLAMINDA ÇALIŞMA HAYATINDA YER ALAN BEKAR ANNELER: TOPLUM YARARINA ÇALIŞMA PROGRAMI ÖRNEĞİ

Abstract

Amaç: Bu çalışma çalıştırmacı refah uygulamalarından biri olan TYP (Toplum Yararına Çalışma Programı) kapsamında temizlik ve güvenlik personeli olarak çalışan bekar annelerin çalışma hayatı deneyimlerini konu edinmektedir. Araştırma kapsamında TYP’de çalışan bekar annelerin çalışma hayatına başlama nedenleri, işgücü piyasasında yaşadıkları zorluklar, çalıştıkları işler ve iş seçerken geliştirdikleri stratejiler incelenmiştir. Kapsam: Çalışma Zonguldak İŞKUR İl Müdürlüğü tarafından Toplum Yararına Çalışma Programı kapsamında bekar anne olarak çalışan kadın işçilerden oluşmaktadır. Bu kapsamda 26 bekar anne ile görüşme gerçekleştirilmiştir. Yöntem: Nitel araştırma desenlerinden fenomenolojik araştırma deseni kullanılmıştır. Katılımcılar ile derinlemesine mülakatlar yapılmış ve katılımcılardan görüşmeci onay formunu doldurmaları istenmiştir. Katılımcıların onayı ile ses kayıtları alınmıştır. MAXQDA 2022 programı ile ses kayıtları deşifre edilerek, analizi gerçekleştirilmiştir. Bulgular: Çalışmanın sonucunda, bekar annelerin çalışma hayatına girişte ve çalışma sırasında cinsiyet ve yaş ayrımcılığına maruz kaldıkları ve geçici, düşük nitelikli, düşük ücretli, uzun çalışma saatlerinde, güvencesiz işlerde çalışmak zorunda kaldıkları önemli bulgulardır. Bekar annelerin bu durumla başa çıkmak için özel sektör yerine kamu eliyle oluşturulan TYP kapsamında geçici çalışmaya yöneldikleri görülmüştür. Böylece düzenli çalışma saatleri olan, asgari ücretli ve sigortalı işte çalışarak kısa süreliğine kendilerini güvende hissettikleri ancak aynı zamanda geçici çalıştıkları için gelecek kaygısı yaşadıkları bulgusuna ulaşılmıştır. TYP’de çalışmak bekar annelere nitelik ve vasıf kazandırmamakta, işsizlik-sosyal yardım- geçici istihdam üçleminde döngüde kalmalarına neden olmaktadır. Özgün Yönü: Çalışmanın yeni bir risk grubu olarak ortaya çıkan bekar annelerden oluşması ve devlet eliyle oluşturulan geçici bir istihdam politikası olan Toplum Yararına Çalışma Programı’nda çalışan kadın işçilerden oluşmasıdır. Yeni risk gruplarına ve yeni çalışma biçimlerine yönelik yapılacak nitel çalışmalara katkı sağlayabilir.