Wymiana barterowa jako strategia ubogich – między odwzajemnieniem a samowystarczalnością

Abstract

Celem analizy jest próba interpretacji znaczeń nadawanych wymianie barterowej przez jej uczestników. Ramę interpretacyjną stanowią dwa konteksty teoretyczne: dyskurs odwzajemnienia i dyskurs samowystarczalności, w których ulokowałyśmy wypowiedzi badanych. Pierwszy z nich odsyła do strategii działania zakorzenionej w tradycjach i rytuałach gospodarki przedpieniężnej, drugi natomiast nawiązuje do klasycznej liberalnej wykładni człowieczeństwa, wypełniającego się w działaniach ukierunkowanych na pozyskiwanie niezależności od innych. Napięcia powstające między tymi strategiami wyjaśnia koncepcja szacunku Richarda Sennetta, zgodnie z którą jest on zyskiwany przez dawanie innym lub przez samorozwój. Analizowane interpretacje uczestników wymiany barterowej wskazują, że obydwie strategie są przez nich traktowane jako wzajemnie niesprzeczne sposoby wyjaśniania praktyk, w których biorą udział.