Meanders of Landscape Perception. Empirical Studies among High School Students / Meandry percepcji krajobrazu. Badania empiryczne wśród młodzieży gimnazjalnej

Współistnienie człowieka z otaczającą go przestrzenią geograficzną przybiera charakter różnego rodzaju relacji. Podstawowa jest relacja funkcjonalna, dająca możliwość zaspokojenia najważniejszych potrzeb egzystencjalnych człowieka. Innym rodzajem relacji, która może zaistnieć między człowiekiem a zamieszkiwanym przez niego miejscem, są związki emocjonalne, uczuciowe. Wynikają one z sensorycznego odbioru otaczającej rzeczywistości, doświadczania, odczuwania jej przez człowieka. W literaturze pojawiają się liczne określenia nazywające te zjawiska: tożsamość terytorialna, więzi terytorialne, topofilia i topofobia, zakorzenienie, więź społeczna oraz inne (Lewicka 2010, 2011; Tuan 1974; Szkurłat 2004). U podstaw każdego z nich leży percepcja przestrzeni geograficznej. Prowadzi ona do wartościowania otoczenia, w następstwie czego kształtują się określone odczucia i postawy wobec środowiska życia. Artykuł prezentuje wyniki badań empirycznych w zakresie percepcji krajobrazu miejscowości i regionu, przeprowadzonych wśród młodzieży gimnazjalnej z obszaru Bieszczad. Okazuje się, że zwyczajowo przyjęte schematy „odczuwania” otoczenia stają się stereotypem i w przypadku badanej młodzieży, w niektórych aspektach, znacząco od nich odbiegają. Wydział Nauk o Ziemi i Gospodarki PrzestrzennejUMCS, Lublin pawel.pytka@umcs.pl