PDCA Cycle in Quality Processes: Proficiency Levels of Turkish Universities According to the Opinions of External Evaluators

Türk üniversiteleri kalite ve akreditasyon süreçlerinde hızlı bir değişim, dönüşüm yaşamaktadır. Sürecin paydaşları birçok yeni kavram, yöntem ve teknikle karşılaşmaktadır. Planla, Uygula, Kontrol Et, Önlem Al (PUKÖ) döngüsü Türkiye’de yükseköğretim kalite süreçlerinde kullanılması sıklıkla önerilen bir tekniktir. Çalışmanın amacı, PUKÖ döngüsünün kavramsal ve kuramsal çerçevesini tanıtmak; kalite süreçlerine katılan değerlendiricilerin görüşlerine göre Türkiye’de yükseköğretim kurumlarında PUKÖ döngüsünün uygulanma durumunu incelemek; döngünün yükseköğretimde uygulama alanlarını tespit etmektir. Çalışmada, nitel araştırma desenlerinden durum çalışması kullanılmıştır. Yükseköğretim kalite süreçlerinde dış değerlendirici olarak görev alan 42 katılımcıdan elde edilen veriler analiz edilmiş, üniversitelerde bilgi yetersizliklerinin olduğu; döngüyü bir zorunluluk gereği kullandıkları, Planla ve Uygula aşamalarının başarıyla gerçekleştirildiği ancak Kontrol Et ve Önlem Al aşamalarının yetersiz düzeyde gerçekleştirildiği görülmüştür. Bazı katılımcıların izleme sürecinde veri toplama sorununa işaret etmelerine rağmen genel olarak PUKÖ döngüsünün kullanımında yararlanabilecek araçlara dikkat çekmemiş olmaları, döngüyü kendi başına yeterli bir iyileştirme aygıtı olarak algılıyor olmaları şaşırtıcıdır. Sonuçlar, PUKÖ döngüsünün teknik açıdan kullanma yeterliliği konusunda önemli eksikliklerin olduğunu göstermektedir. Katılımcılar, döngünün kullanımıyla ilgili eğitim gereksinimini belirtmekle birlikte hangi araçlarla desteklenmesi gerektiği, ne gibi yöntemsel veya teknik eksikliklerin olduğu konusunda herhangi bir görüş bildirmemişlerdir. YÖKAK ve üniversitelerin PUKÖ uygulamasında kullanılan yardımcı araçlarla ilgili eğitim desteği sağlaması, döngünün etkin şekilde kullanılmasına katkı sağlayacaktır.