Üstün Yetenekli Öğrencilerin Uzamsal Yeteneklerinin Problem Çözme ile İlişkisi: Matematiksel Muhakemenin Aracı Rolü

Bu araştırmada, üstün yetenekli öğrencilerde uzamsal yetenek ve problem çözme arasındaki ilişkide matematiksel muhakemenin aracı rolünün incelenmesi amaçlanmıştır. Araştırma, ilişkisel tarama modeli temel alınarak yürütülmüştür. Türkiye’nin; Adana, Bursa, Elâzığ, Erzincan, Erzurum, İzmir, İzmit, Kayseri, Konya ve Manisa Bilim ve Sanat Merkezinde öğrenim gören 270 üstün yetenekli sekizinci sınıf öğrencisi çalışmaya dahil edilmiştir. Kâğıt katlama, zihinsel çevirme, matematiksel problem çözme ve matematiksel güç testleri kullanılarak veriler elde edilmiştir. Uzamsal yeteneğin problem çözme üzerindeki etkisinde muhakemenin aracı rolünü test etmek için Process Macro Model 4 kullanılmıştır. Uzamsal yetenek puanları ile problem çözme ve muhakeme puanları arasında orta düzeyde pozitif yönlü ilişkiler bulunmuştur. Problem çözme puanları ile muhakeme puanları arasında ise orta düzeyde pozitif yönlü bir ilişki gözlenmiştir. Uzamsal yetenek ve problem çözme arasındaki ilişkide matematiksel muhakemenin kısmi aracı role sahip olduğunu belirlenmiştir. Elde edilen sonuçlar, öğretim hizmetlerinde uzamsal yetenek ve muhakemenin birlikte ele alınması gerektiğini, bu şekilde problem çözme becerisine daha fazla katkıda bulunulabileceğini işaret etmiştir. Uzamsal yeteneği ve matematiksel muhakeme becerilerini kullanmayı gerektiren etkinlikler ile problem çözme becerisinin gelişimi doğrudan ve önemli düzeyde desteklenebilir.