Inkluzja społeczeństwa obywatelskiego w procesy podejmowania decyzji na poziomie lokalnym: wpływ projektów międzynarodowych

Celem artykułu jest wyodrębnienie czynników, które mają bezpośredni wpływ na poziom uczestnictwa mieszkańców w procesach administracyjnych, oraz opracowanie propozycji, które zapewnią systematyczne stosowanie mechanizmów włączenia społeczności lokalnej do podejmowania decyzji. Obecnie na Ukrainie trwają procesy decentralizacji, które mają na celu podwyższenie poziomu zarządzania, w związku z czym odbyło się łączenie rad miejskich i wiejskich. Znaczący wpływ na te procesy mają projekty międzynarodowe, pomagające nowoutworzonym hromadom (jednostka podziału administracyjnego) wprowadzać lepsze praktyki zarządzania, zwłaszcza poprzez włączenie społeczeństwa obywatelskiego do podejmowania decyzji na poziomie lokalnym. Problem polega na tym, że mieszkańcy z jednej strony nie wiedzą, jakie istnieją mechanizmy uczestnictwa w procesach administracyjnych, a z drugiej strony – władze lokalne niewystarczająco informują o możliwościach włączenia społeczeństwa do podejmowania decyzji. W niniejszej pracy zastosowano dwie główne techniki badawcze: wywiad i ankietowanie. Analiza została przeprowadzona na przykładzie nowoutworzonych hromad, które uczestniczyły w Programie „Decentralizacja przynosi lepsze wyniki i efektywność” (DOBRE), realizowanym przez międzynarodową organizację Global Communities i finansowanym ze środków Agencji Stanów Zjednoczonych ds. Rozwoju Międzynarodowego (USAID). Ustalono, że mieszkańcy nie są wystarczająco zorientowani w mechanizmach umożliwiających im uczestnictwo w procesach podejmowania decyzji na szczeblu lokalnym oraz możliwości ich wykorzystania. Ponadto stwierdzono, że istnieje związek wzajemny: im wyższy poziom wiedzy społeczeństwa obywatelskiego (jak otrzymać dostęp do informacji o usługach, za które odpowiadają władze lokalne), tym wyższy poziom jego zadowolenia z uczestnictwa w podejmowaniu decyzji. Potencjalnym zagrożeniem po zakończeniu projektów międzynarodowych może być cofnięcie w przemianach, które zostały wprowadzone w hromadach. W celu uniknięcia takiej sytuacji może być zaproponowane stworzenie w strukturze jednostek samorządowych osobnego wydziału odpowiadającego za wdrożenie przemian w hromadach albo przegląd funkcji już istniejących wydziałów, ich reformowanie i wprowadzenie „dobrych praktyk” dla monitoringu, analizy, zbioru danych oraz stworzenie warunków dla wewnętrznej koordynacji kierunków rozwoju.