MEKÂNSAL DÜZENLİLİKLERE DAYALI TASARIM ARGÜMANI: WILLIAM A. DEMBSKI ÖRNEĞİ

Bu makale Tanrı’nın varlığını kanıtlamak üzere öne sürülen teistik argümanlardan biri olan, akıllı tasarım kanıtının tikel bir örneğini konu edinmektedir. Akıllı tasarım kanıtı, evrim kuramı ile karşıtlık içerisinde, din ve bilim arasındaki tartışmalarda merkezi bir öneme sahiptir. Bu çerçevede makalenin ele aldığı problem, Dembski’nin mekansal düzenliliklere dayalı olan tasarım argümanının geçerliliği ve ikna ediciliğidir. Tasarım argümanlarının hem tarihsel hem de çağdaş verisyonları ağırlıklı olarak mekansal düzenlilikleri konu edinmektedir. Bununla birlikte, evrim kuramının bilim ve felsefe çevrelerinde yaygın kabul görmesiyle, mekansal düzenliliklere dayalı tasarım argümanları ciddi biçimde eleştirilmiştir. Bu bağlamda, makalenin amacı, mekansal düzenliliklere dayalı tasarım argümanlarının çağdaş bir örneğini felsefi bakımdan incelemek ve evrim kuramı kaynaklı itirazlara karşı gücünü koruyup koruyamadığını belirlemektir. Çalışmada nitel veri toplama yöntemlerinden literatür incelemesi kullanılmış, elde edilen veriler tutarlılık ve savunulabilirlik açısından felsefi değerlendirmeye tabi tutulmuştur. Din felsefesi, bilim ve din bağlamındaki tartışmalarda hayli kapsamlı bir yer tutan bu konu, Dembski’nin kanıtı ve ona yöneltilen itirazlar ile sınırlandırılmıştır. Bu çalışmanın sonucunda, Dembski’nin mekansal düzenliliklere dayalı tasarım argümanının evrim kuramı kaynaklı eleştiriler karşısında yeterince ikna edici olmadığı savunulacaktır.